Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezydenta m.st. Warszawy w sprawie przewlekłości postępowań "dekretowych" dotyczących praw do gruntów odebranych dawnym właścicielom na podstawie dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze miasta stołecznego Warszawy.

W skargach do Rzecznika skarżący podnoszą, że postępowania tzw. "dekretowe" nie mogą zostać zakończone przez kilkadziesiąt lat. Opóźnienia te dotyczą zarówno postępowań toczących się po stwierdzeniu nieważności decyzji wydanych na podstawie dekretu, jak i wciąż nierozpoznanych wniosków o przyznanie własności czasowej, złożonych przez byłych właścicieli gruntów jeszcze w latach 40 - tych XX w. Skargi dotyczą także czasu rozpoznania wniosków o odszkodowanie, które przewidziane jest przez art. 215 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Analiza spraw, które wpływają do Rzecznika wskazuje na znaczną opieszałość w rozpatrywaniu spraw przez Urząd m. st. Warszawy, przy czym długie okresy bezczynności organów nie znajdują uzasadnienia. Na sytuację tę zwrócił uwagę Europejski Trybunał Praw Człowieka. W kilku sprawach, rozpatrywanych dotychczas przez Trybunał, zapadły wyroki korzystne dla skarżących, zasądzające zadośćuczynienia sięgające kilkadziesiąt tysięcy euro. W innych sprawach kwoty te także były znaczące. Obserwacja takiego stanu rzeczy uprawnia do stwierdzenia, że rozpatrywanie roszczeń dekretowych wymaga systemowej reformy. Wydaje się, że konieczne jest rozważenie pewnych zmian organizacyjnych czy kadrowych, które pozwoliłyby na usprawnienie rozpoznawania spraw i skrócenie oczekiwania na ostateczne rozstrzygnięcie o prawach majątkowych obywateli. Rzecznik zwrócił się o zbadanie przedstawionej sprawy - a zwłaszcza skali opisanego zjawiska - i przedstawienie swojego stanowiska w sprawie.