Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych w sprawie praktyki orzekania czasowej niepełnosprawności małoletnich dotkniętych nieuleczalną chorobą lub wadą wrodzoną.

Rzecznik otrzymuje listy rodziców i opiekunów niepełnosprawnych dzieci, w których kwestionowana jest praktyka orzekania o czasowej (na okres 2 - 3 lat) niepełnosprawności w wypadku małoletnich dotkniętych nieuleczalną chorobą lub wadą wrodzoną. Zdaniem skarżących, praktyka taka w wypadku długotrwałej i nierokującej poprawy choroby lub wady, zmuszająca do okresowego (kilkukrotnego) ubiegania się o zaliczenie dziecka do osób niepełnosprawnych, jest nieuzasadniona i kłopotliwa dla dzieci i ich rodziców. Z treści przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia wynika, że przewidywany okres trwania naruszenia sprawności fizycznej lub psychicznej winien być przedmiotem oceny przy orzekaniu o niepełnosprawności małoletniego. Równocześnie brak jest jakichkolwiek ograniczeń formalnoprawnych, uniemożliwiających wydanie orzeczenia o niepełnosprawności na okres do ukończenia 16 roku życia, jeżeli stwierdzone naruszenie sprawności fizycznej lub psychicznej ma charakter trwały i nieodwracalny. Mając powyższe na względzie, Rzecznik zwrócił się z prośbą o podjęcie działań zmierzających do rozwiązania przedstawionego problemu, z korzyścią dla niepełnosprawnych dzieci oraz ich rodziców i opiekunów.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (07.05.2010 r.) nie zgodził się z zaprezentowaną w wystąpieniu Rzecznika wykładnią przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, w myśl której rozpoznanie wady wrodzonej skutkować winno wydaniem orzeczenia o niepełnosprawności na okres do ukończenia przez dziecko 16 roku życia, a ustalenie rokowań uwzględniałoby wyłącznie możliwość "skorygowania" zaistniałego defektu. Trudno jednoznacznie przewidzieć, w szczególności w stosunku do małego dziecka, jakie efekty uzyskane zostaną w przebiegu kompleksowych oddziaływań leczniczych, rehabilitacyjnych, korekcyjnych i edukacyjnych. W konsekwencji, za prawidłowe uznać należy, w większości przypadków orzekanych dzieci, ustalanie rokowań odnośnie możliwości poprawy stanu zdrowia na okresy kilkuletnie. Po tym okresie stan zdrowia dziecka może, na wniosek opiekuna ustawowego, zostać poddany kontroli orzeczniczej i w przypadku wystąpienia regresu lub braku poprawy, wydane zostanie kolejne orzeczenie o niepełnosprawności. W przypadku natomiast dzieci, których stan zdrowia, nawet przy uwzględnieniu stosowania różnorodnych oddziaływań terapeutycznych nie rokuje poprawy, orzeka się o niepełnosprawności na okres do ukończenia przez dziecko 16 roku życia.