Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

kasacja na rzecz Jana T. od prawomocnego orzeczenia Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym w W. z 1952 r.

Rzecznik zarzucił temu orzeczeniu rażące naruszenie art. 22 dekretu z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa (dalej: mkk), polegające na uznaniu Jana T. za winnego przypisanego mu czynu, pomimo braku w jego zachowaniu się znamion przestępstwa określonego w tym przepisie, co miało istotny wpływ na jego treść. Rzecznik wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i uniewinnienie Jana T. od popełnienia przypisanego mu przestępstwa z art. 22 mkk.

Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym uznała Jana T. za winnego tego, że: "W dniu 14 grudnia 1951 r. w Strzelinie rozpowszechniał wrogą propagandę dotyczącą stosunków gospodarczych oraz organizował zbiorowe słuchanie audycji "Wolnej Europy", to jest przestępstwa z art. 22 mkk i na podstawie tego przepisu skazała go na karę 1 roku i 6 miesięcy więzienia. Wypowiedzi Jana T., uznane w orzeczeniu za fałszywe, były wyrazem jego poglądów na temat współczesnej rzeczywistości, nie były to więc wiadomości w rozumieniu art. 22 mkk. Jeśli chodzi zaś o ten element opisu czynu przypisanego, który dotyczył słuchania Radia Wolna Europa, wystarczającym dla wykazania, że nie sposób podporządkować powyższego pod pojęcie rozpowszechniania fałszywych wiadomości, będzie odwołanie się do elementarnych swobód obywatelskich zapewniających nieskrępowany dostęp do informacji oraz do notorium historycznego i sądowego, że wszelkie obce rozgłośnie polskojęzyczne były przez ówczesne władze traktowane jako ośrodki wrogiej propagandy, rozsiewające fałszywe wiadomości na temat rzeczywistości i mające na celu szkodzenie interesom Państwa. To powodowało, że treści przekazywane przez te rozgłośnie nie były analizowane pod kątem ich prawdziwości, a priori przyjmowano ich fałszywość.