Wniosek do Sądu Najwyższego w sprawie rozbieżności w orzecznictwie sądowym dotyczących kompetencji sądu w postępowaniu w przedmiocie tymczasowego aresztowania, do dokonania oceny zasadności przyjętej przez oskarżyciela publicznego kwalifikacji prawnej czynu z dnia 2010-10-12.
Wniosek do Sądu Najwyższego w sprawie rozbieżności w orzecznictwie sądowym dotyczących kompetencji sądu w postępowaniu w przedmiocie tymczasowego aresztowania, do dokonania oceny zasadności przyjętej przez oskarżyciela publicznego kwalifikacji prawnej czynu.
Rzecznik wnosi o rozstrzygnięcie następującego zagadnienia prawnego: "Czy sąd orzekając na etapie postępowania przygotowawczego w przedmiocie tymczasowego aresztowania (przedłużenia jego stosowania) jest uprawniony do badania i oceny trafności kwalifikacji prawnej zarzucanego czynu przyjętej przez oskarżyciela publicznego, a w szczególności, czy badając przesłanki stosowania tego środka jest nią związany ?".
W orzecznictwie sądów powszechnych, ale także w starszym orzecznictwie Sądu Najwyższego prezentowane jest stanowisko, zgodnie z którym, elementem podlegającym ocenie w postępowaniu w przedmiocie tymczasowego aresztowania są wyłącznie okoliczności związane z przedstawionym w opisie czynu zachowaniem, nie zaś elementy normatywne składające się na podstawę prawno-karnej kwalifikacji. W myśl tego stanowiska, sąd w postępowaniu incydentalnym nie posiada kompetencji do dokonywania oceny zasadności przyjętej przez oskarżyciela publicznego kwalifikacji prawnej czynu. Rzecznik Praw Obywatelskich przychyla się jednak do odmiennego stanowiska reprezentowanego w orzecznictwie, zgodnie z którym sąd orzekając na etapie postępowania przygotowawczego w przedmiocie tymczasowego aresztowania (przedłużenia jego stosowania) jest uprawniony do badania i oceny trafności kwalifikacji prawnej zarzucanego czynu przyjętej przez oskarżyciela publicznego, a w szczególności, badając przesłanki stosowania tego środka nie jest nią związany.
Wniosek rozpoznany (uchwała z dnia 27 stycznia 2011 r., sygn. akt I KZP 23/10). Sąd Najwyższy uchwalił udzielić następującej odpowiedzi: "Orzekając, na etapie postępowania przygotowawczego, w przedmiocie zastosowania albo przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania, sąd jest zobowiązany do oceny trafności przyjętej przez oskarżyciela publicznego kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego podejrzanemu. Ocena ta powinna być dokonywana w kontekście ustawowych przesłanek tymczasowego aresztowania."