Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości opłat za egzekucję świadczeń niepieniężnych.

Wnioski wpływające do Rzecznika Praw Obywatelskich wskazują na sztywny charakter opłat egzekucyjnych w przypadku egzekucji świadczeń niepieniężnych, który nie pozwala na dostosowanie wysokości opłaty do okoliczności konkretnej sprawy. Stawki opłat związanych z egzekucją świadczeń niepieniężnych określone są w art. 50 i 51 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji. Za egzekucję odebrania rzeczy komornik pobiera opłatę stałą w wysokości 50% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,natomiast opłata stała za wydanie nieruchomości lub lokalu wynosi 40% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Skargi wpływające do Rzecznika dotyczą w szczególności stawek opłat za egzekucję wydania nieruchomości. Ustawa nie przewiduje żadnego mechanizmu mobilizującego dłużnika do dobrowolnego spełnienia świadczenia. Stawka opłaty egzekucyjnej jest identyczna w sytuacji, gdy dłużnik dobrowolnie, bezpośrednio po wezwaniu, opuścił i opróżnił lokal lub nieruchomość oraz wydał ją komornikowi bądź wierzycielowi, oraz wówczas, gdy komornik angażuje znaczną ilość czasu i środków w opróżnienie nieruchomości w trybie art. 1046 k.p.c. Nie istnieje też możliwość miarkowania wysokości opłaty egzekucyjnej w zależności od nakładu pracy komornika lub sytuacji majątkowej strony postępowania egzekucyjnego. W skargach pojawia się także zarzut naruszenia konstytucyjnej zasady równości wobec prawa. Zarówno w przypadku egzekucji świadczeń pieniężnych, jak i niepieniężnych strona postępowania egzekucyjnego powinna mieć możliwość ubiegania się o zmniejszenie opłaty - zwłaszcza w sytuacji, gdy współdziała w wykonaniu tytułu egzekucyjnego. Opłata powinna być także powiązana z efektami działań komornika oraz nakładem jego pracy. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o zajęcie stanowiska w przedstawionej sprawie.