Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie przypadków długotrwałego pobytu nieletnich w policyjnych izbach dziecka z dnia 2011-06-01.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie przypadków długotrwałego pobytu nieletnich w policyjnych izbach dziecka.
W trakcie wizytacji prowadzonych m.in. w placówkach dla nieletnich przez pracowników Biura RPO, w ramach zadań Krajowego Mechanizmu Prewencji, dostrzeżono problem długotrwałych pobytów nieletnich zatrzymanych w policyjnych izbach dziecka. Standardy zawarte w międzynarodowych instrumentach prawa przewidują, że pobyt dziecka w takim miejscu powinien być jak najkrótszy oraz odbywać na zasadach i w trybie ustalonym przez ustawę. Z uzyskanych wyjaśnień wynika, że główną przyczyną przedłużonych pobytów zatrzymanych nieletnich jest oczekiwanie na miejsce w schroniskach dla nieletnich. Taki stan rzeczy wynika przede wszystkim z braku przepisu prawnego określającego czas pobytu nieletniego w izbie po ogłoszeniu przez sąd orzeczenia o umieszczeniu nieletniego w schronisku dla nieletnich. Krajowy Mechanizm Prewencji każdorazowo podkreśla, że policyjne izby dziecka nie są placówkami dostosowanymi do dłuższych pobytów nieletnich, chociażby ze względu na to, że nieletni nie realizują w nich obowiązku szkolnego. W związku z tym należy podejmować wszelkie możliwe działania, aby pobyt nieletnich w tego typu placówce był możliwie najkrótszy. Podobne zalecenia zawarł Europejski Komitet ds. Zapobiegania Torturom i Nieludzkiemu oraz Poniżającemu Traktowaniu lub Karaniu (CPT), w sprawozdaniu dla polskiego rządu z wizyty w Polsce w 2004 r. CPT zalecił wówczas, aby władze polskie zrobiły wszystko w celu zapewnienia przestrzegania w praktyce przepisów prawnych podczas pobytu dzieci w policyjnych izbach dziecka. Tymczasem, zalecenia te w dalszym ciągu nie są realizowane. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o zajęcie stanowiska w przedstawionej kwestii.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (11.07.2011 r.) poinformował, że propozycje zmian przepisów ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich wypracowane przez Międzyresortowy Zespół do Spraw Poprawy Skuteczności Wykonywania Orzeczeń Sądowych zostały włączone do senackiego projektu nowelizacji tej ustawy. Obecnie projekt został skierowany do sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk 4171). Wykorzystanie miejsc w schroniskach dla nieletnich utrzymuje się na poziomie 70%, co umożliwia Okręgowym Zespołom Nadzoru Pedagogicznego natychmiastowe wystawianie nieletnim skierowań do schronisk bezpośrednio po wpłynięciu wniosku i stosownej dokumentacji. Po wystawieniu przez OZNP skierowania, sądy niezwłocznie przesyłają właściwej jednostce policji nakaz doprowadzenia. Przypadki przedłużających się pobytów nieletnich w policyjnych izbach dziecka nie mają więc swojego źródła w podległym Ministrowi Sprawiedliwości systemie kierowania do schronisk. Przyczyną tego stanu rzeczy nie jest również brak miejsc w schroniskach. Ponadto Departament Wykonania Orzeczeń i Probacji Ministerstwa Sprawiedliwości prowadzi aktualizowany cotygodniowo monitoring wykorzystania miejsc w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, co umożliwia podejmowanie niezbędnych działań w celu wyeliminowania ewentualnych trudności.