Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie odpowiedzialności karnej dziennikarza za opublikowanie bez autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi z dnia 2011-11-14.

Adresat:
MINISTERSTWO KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO
Sygnatura:
RPO/514669/05/II/203 RZ
Data sprawy:
2011-11-14
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie odpowiedzialności karnej dziennikarza za opublikowanie bez autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi.

W wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 5 lipca 2011 r. w sprawie Wizerkaniuk przeciwko Polsce (wniosek nr 18990/05) Trybunał stwierdził naruszenie art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności poprzez warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec dziennikarza oskarżonego m.in. o opublikowanie bez autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi posła na Sejm RP. W uzasadnieniu wyroku Trybunał wskazał na szereg okoliczności, które zadecydowały o uznaniu zasadności skargi i które - w opinii Rzecznika Praw Obywatelskich - stanowią ważkie argumenty przemawiające za tym, aby znowelizować Prawo prasowe i znieść karalność przestępstwa polegającego na uchybieniu obowiązkowi autoryzacji. W projekcie ustawy o zmianie ustawy - Prawo prasowe dostępnym na stronach internetowych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przewidziana została istotna nowelizacja art. 14 Prawa prasowego, w tym wprowadzenie dla osoby udzielającej dziennikarzowi informacji terminów autoryzacji oraz zasady, iż nieudzielenie autoryzacji w tych terminach będzie uznawane za zgodę na publikację. Zmiany powyższe należy bez wątpienia uznać za krok w dobrym kierunku, bowiem utrudnią osobom udzielającym informacji "blokowanie" publikacji. Jednocześnie jednak projekt nie przewiduje zasadniczych zmian w art. 49 Prawa prasowego. Za taką zmianę nie można w szczególności uznać - z punktu widzenia omawianego zagadnienia - wyeliminowanie kary ograniczenia wolności, jako sankcji za m.in. naruszenie obowiązków związanych z autoryzacją. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przedstawienie stanowiska co do potrzeby depenalizacji czynu polegającego na naruszeniu przez dziennikarza przepisów dotyczących autoryzacji dosłownie cytowanych wypowiedzi.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2012-02-17
Opis odpowiedzi:

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego (17.02.2012 r.) poinformował, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opracowało projekt nowelizacji ustawy - Prawo prasowe, który został przekazany pismem z dnia 20 stycznia 2012 r. do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z prośbą o procedowanie projektu ustawy z pominięciem etapu założeń. Głównym celem przygotowanej nowelizacji ustawy z dnia 26 stycznia 1984r. - Prawo prasowe jest dostosowanie przepisów Prawa prasowego do wyroków Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 grudnia 2010 r. (K 41/07) oraz z dnia 5 maja 2004 r. (sygn. P 2/03), uwzględnienie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 5 lipca 2011 r. ws. Wizerkaniuk przeciwko Polsce, a także usunięcie z ustawy terminów i instytucji, które stanowią pozostałości nazewnictwa poprzedniego ustroju. W opinii Ministerstwa zasadnym wydaje się uwzględnienie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ws. Wizerkaniuk przeciwko Polsce w pracach nad projektem nowelizacji prawa prasowego poprzez zniesienie odpowiedzialności karnej za naruszenie art. 14 prawa prasowego dotyczącego autoryzacji oraz pozostawienie drogi cywilnej dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia prawa do autoryzacji wypowiedzi (m.in. w ramach znowelizowanej instytucji prawa do sprostowania prasowego). W związku powyższym, w art. 49 prawa prasowego proponuje się zniesienie odpowiedzialności karnej za naruszenie art. 14 ust. 1 i ust. 2 Prawa prasowego (tj. za opublikowanie lub rozpowszechnianie w inny sposób informacji utrwalonych za pomocą zapisów fonicznych i wizualnych bez zgody osób udzielających informacji, a także za odmowę autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi). Odpowiedzialność karna będzie obowiązywała jedynie za publikowanie informacji chronionych tajemnicą zawodową, a także za publikowanie informacji dotyczących prywatnej sfery życia bez zgody osoby zainteresowanej.