Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zapewnienia osobom pozbawionym wolności warunków do utrzymania należytej higieny osobistej z dnia 2011-12-08.

Adresat:
MINISTER, MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI
Sygnatura:
RPO/641650/10/II/704.2 RZ
Data sprawy:
2011-12-08
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zapewnienia osobom pozbawionym wolności warunków do utrzymania należytej higieny osobistej.

Do Biura RPO wpływają wnioski mężczyzn pozbawionych wolności, którzy wskazują na problemy w utrzymaniu w zakładach karnych i aresztach śledczych higieny osobistej. Podnoszą oni, iż ciepła kąpiel raz w tygodniu jest niewystarczająca oraz stanowi poważne utrudnienie w utrzymaniu czystości i schludnego wyglądu. Zgodnie z art. 102 pkt 1 Kodeksu karnego wykonawczego skazany ma prawo do odpowiednich ze względu na zachowanie zdrowia warunków higieny. Zapis ten został doprecyzowany w - odpowiednio - § 30 ust. 3 i § 32 ust. 4 rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności oraz w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania tymczasowego aresztowania. Stanowi on, że skazany (tymczasowo aresztowany) korzysta co najmniej raz w tygodniu z ciepłej kąpieli. Częstsze kąpiele przysługują tylko niektórym grupom osadzonych np. zatrudnionym przy pracach brudzących, chorym, czy też skazanym kobietom. W ocenie Rzecznika istnieje potrzeba zapewnienia mężczyznom pozbawionym wolności możliwości częstszego korzystania z kąpieli. Obowiązujące przepisy umożliwiają wprowadzenie dla więźniów częstszych kąpieli, niemniej jednak tylko zmiana zapisu § 30 ust. 3 regulaminu wykonywania kary pozbawienia wolności może przynieść oczekiwane rozwiązania w tym zakresie. Istotna w sprawie jest również potrzeba uwzględnienia w praktyce standardów praw więźniów, wyrażonych we "Wzorcowych regułach ONZ minimum postępowania z więźniami" z 1955 r. oraz w Europejskich Regułach Więziennych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o podjęcie inicjatywy prawodawczej w celu zmiany przepisów w taki sposób, aby mężczyźni pozbawieni wolności mieli zapewnioną możliwość korzystania z ciepłej kąpieli co najmniej dwa razy w tygodniu.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2011-12-29
Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (29.12.2011 r.) poinformował, że postulat intensyfikacji działań umożliwiających poprawę warunków higieniczno-sanitarnych w jednostkach penitencjarnych, w tym również zapewnienia możliwości - co najmniej dwa razy w tygodniu korzystania z ciepłej kąpieli przez mężczyzn, niewątpliwie jest zasadny. Jednakże w obecnym stanie technicznym oraz organizacyjno-finansowym jednostek Służby Więziennej - w części jednostek więziennictwa - postulat ten nie jest możliwy do wprowadzenia. Zwiększeniu winny ulec w budżecie więziennictwa wielkości środków na wydatki bieżące na zakup dodatkowych ilości wody, zrzut ścieków oraz zużycie paliw i energii do podgrzania wody. Powinna ulec także rozbudowa infrastruktury części zakładów karnych i aresztów śledczych, a w tym budowa dodatkowych łaźni w pawilonach penitencjarnych oraz rozbudowa źródeł ciepłej wody użytkowej, jak również rozbudowa instalacji ciepłej wody użytkowej. Centralny Zarząd Służby Więziennej w ramach opracowywania aktu prawnego nowelizującego przepisy dotyczące warunków bytowych w zakładach karnych i aresztach śledczych, planuje zawrzeć uregulowanie pozwalające na zwiększenie częstotliwości kąpieli w tych jednostkach, które spełniają odpowiednie warunki organizacyjno-techniczne. Jednocześnie podjęto działania zmierzające do ustalenia bilansu niezbędnych przedsięwzięć warunkujących poprawę standardu sanitarno-higienicznego jednostek penitencjarnych dla szczegółowego oszacowania potrzeb oraz opracowania programu działań dostosowawczych, który zostanie wdrożony do realizacji stosownie do możliwości finansowych Służby Więziennej.