Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie sposobu wprowadzania w życie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych z dnia 2011-12-30.

Adresat:
MINISTERSTWO ZDROWIA
Sygnatura:
RPO/691747/11/V/1018.1 RZ
Data sprawy:
2011-12-30
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie sposobu wprowadzania w życie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych została ogłoszona w dniu 13 czerwca 2011 r., jednak dopiero teraz tj. na kilka dni przed wejściem w życie jej kluczowych regulacji podejmowane są istotne rozstrzygnięcia dotyczące wykazu refundowanych leków, informacji gromadzonych przez apteki czy też recept lekarskich. Akty wykonawcze do tej ustawy wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2012 r., chociaż do tej pory nie zostały ogłoszone w trybie przewidzianym ustawą z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Przepisy wspomnianej ustawy nakładają na organ wydający akt prawny obowiązek zachowania odpowiedniego vacatio legis. Obowiązek ten jest ściśle powiązany z gwarancjami praw jednostki wynikającymi z zasady bezpieczeństwa prawnego, pewności obrotu prawnego oraz ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa. Adresaci norm prawnych muszą mieć bowiem odpowiedni czas na przystosowanie się do nowych regulacji prawnych. Prawo nie może stać się swoistą pułapką zastawianą przez władzę publiczną na obywatela. Akty normatywne wydawane na podstawie ustaw można ogłaszać w okresie od dnia ogłoszenia ustawy. Czas ten nie został jednak efektywnie wykorzystany. Bezpośrednim skutkiem tych zaniechań jest obecny stan rzeczy, powodujący niepokój pacjentów, niezadowolenie lekarzy i farmaceutów. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o uwzględnienie przedstawionych uwag w działaniach resortu, tak aby w przyszłości uniknąć analogicznych błędów.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2012-01-11
Opis odpowiedzi:

Zastępca Dyrektora Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji w Ministerstwie Zdrowia (11.01.2012 r.) poinformował, że obwieszczenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych ogłoszone zostało w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia Nr 11, poz. 78 i 79 w dniu 29 grudnia 2011 r., natomiast rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie recept lekarskich oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie informacji gromadzonych przez apteki oraz informacji przekazywanych Narodowemu Funduszowi Zdrowia zostały ogłoszone w dniu 30 grudnia 2011 r. z terminem wejścia w życie - 1 stycznia 2012 r. (a więc z dniem wejścia w życie ustawy upoważniającej).
Późne ogłoszenie rozporządzeń nie było intencjonalne, a stanowiło konsekwencję prowadzonych jeszcze w grudniu 2011 r. rozmów z podmiotami zainteresowanymi postulowanymi zmianami, zmianami, które często nie mogły być przedmiotem procedowanych aktów normatywnych, a których domagano się, zapowiadając protesty. Mając na względzie, że Minister Zdrowia poszukując kompromisu podjął rozmowy z Naczelną Izbą Lekarską i Naczelną Izbą Aptekarską, zakończenie procedowania projektów rozporządzeń nie mogło zakończyć się w terminie pozwalającym na 14-dniowe vacatio legis, a projekty zostały przekazane do publikacji w Dzienniku Urzędowym RP dnia 23 grudnia 2011 r.