Wystąpienie do Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w sprawie zawartych w reklamach treści dyskryminujących kobiety z dnia 2012-01-16.
Wystąpienie do Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w sprawie zawartych w reklamach treści dyskryminujących kobiety.
W napływających do Rzecznika Praw Obywatelskich indywidualnych wnioskach regularnie pojawia się problem dyskryminacyjnych treści zawartych w reklamach telewizyjnych. Wizerunek kobiet jest w tym kontekście niejednokrotnie traktowany instrumentalnie. Chodzić tu może zarówno o wypadki traktowania kobiet jako obiektu seksualnego, przypisywanie im jednoznacznie wynikających ze stereotypów ról społecznych, czy wreszcie przekazywania zniekształconych wzorców zdrowia i urody. Zjawisko to może mieć wpływ na problemy dyskryminacji kobiet w sferze zawodowej i publicznej. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji KRRiT stoi na straży wolności słowa w radiu i telewizji, samodzielności nadawców i interesów odbiorców oraz zapewnia otwarty i pluralistyczny charakter radiofonii i telewizji. Do jej zadań należy m. in. sprawowanie w granicach określonych ustawą kontroli działalności nadawców oraz organizowanie badań treści i odbioru programów radiowych i telewizyjnych. Zgodnie z art. 16 b ust. 3 pkt 2 ww. ustawy przekaz handlowy nie może zawierać treści dyskryminujących ze względu na rasę, płeć, narodowość, pochodzenie etniczne, wyznanie lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek czy orientację seksualną. W związku z powyższym Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o poinformowanie o stanowisku KRRiT w przedmiotowej sprawie oraz czy Krajowa Rada podjęła działania zmierzające do zapobiegania negatywnej tendencji rozpowszechniania, w szczególności w reklamach, treści mogących obrażać i poniżać kobiety oraz utrwalać stereotypy dotyczące ich społecznej roli.
Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (07.02.2012 r.) wyjaśnił, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie posiada ustawowych uprawnień wpływania na twórców reklamy i działania reklamowe podmiotów radiowych czy telewizyjnych. Nie może także wpływać na treść niewyemitowanych reklam, ze względu na zakaz cenzury prewencyjnej środków społecznego przekazu zawarty w art. 54 ust. 2 Konstytucji RP. Treści zawarte w przekazach (głównie telewizyjnych) mogą być określane jako dyskryminujące w zależności od wrażliwości odbiorcy, dlatego też tego typu przekazy powinny być rozpatrywane przez ciała samoregulujące np. Radę Etyki Mediów, czy też Radę Reklamy. Krajowa Rada reaguje zawsze wtedy, gdy konkretna wyemitowana reklama bezspornie powoduje naruszenie norm zawartych w art. 18 ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji. Tak było w przypadku reklamy telefonii komórkowej "Mobilking". Reklama ta była emitowana przez kilku nadawców telewizyjnych i w niekorzystnym świetle pokazywała kobiety, ich sprawność intelektualną i fizyczną. Przewodniczący KRRiT wezwał nadawców do bezzwłocznego zaniechania emisji tej reklamy. W 2011 roku Przewodniczący KRRiT nie skierował do nadawców wezwań do zaniechania emisji reklamy na podstawie art. 18 ust. 1 ww. ustawy.