Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie ACTA z dnia 2012-01-25.
Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie ACTA.
W wystąpieniu Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawia swoje stanowisko w sprawie zapowiedzi podpisania przez Polskę umowy handlowej dotyczącej zwalczania obrotu towarami podrobionymi (ACTA). Obserwując nasiloną w ostatnich dniach debatę publiczną można stwierdzić, że żaden z organów władzy publicznej nie był w stanie udzielić w pełni jednoznacznej i precyzyjnej odpowiedzi na wątpliwości dotyczące prawnych konsekwencji podpisania i ratyfikacji ACTA. Ma to tym większe znaczenie, że sygnały o niezadowoleniu co do ewentualnego wpływu wspomnianej umowy na prawa jednostki były podnoszone przez partnerów społecznych w dialogu z Radą Ministrów regularnie na przestrzeni ostatnich dwóch lat, a więc właściwi członkowie Rady Ministrów mieli czas i instrumenty, aby się do nich ustosunkować. Pomimo deklaracji Rady Ministrów o przeprowadzeniu właściwych konsultacji społecznych, można mieć uzasadnione wątpliwości co do ich zakresu oraz przebiegu. Nie mogą zatem dziwić prezentowane przez partnerów społecznych wątpliwości odnośnie do skutków, jakie ratyfikacja ACTA będzie miała dla prawa do prywatności obywateli, a w szczególności ochrony ich danych osobowych. Za uzasadnione można uznać również obawy związane z możliwymi ograniczeniami wolności słowa, prawa do informacji czy dostępu do dóbr kultury. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o udzielenie wyjaśnień w przedmiotowej sprawie ze szczególnym uwzględnieniem przedstawienia stanowiska Rady Ministrów co do wpływu podpisania i ratyfikacji ACTA na prawa i wolności obywateli, a także o przedstawienie procedury konsultacji społecznych przeprowadzonych w sprawie ACTA, wraz z informacją, na jakiej podstawie zostały wytypowane podmioty biorące w nich udział.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego (17.02.2012 r.) udzielił odpowiedzi z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów, przekazując kalendarium prac nad Porozumieniem ACTA oraz dokument porównujący przepisy Porozumienia ACTA z przepisami prawa międzynarodowego, europejskiego oraz polskiego w obszarze egzekwowania praw własności intelektualnej. Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. umowach międzynarodowych, organ właściwy do prowadzenia negocjacji składa Radzie Ministrów, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych oraz innymi właściwymi ministrami, wniosek o udzielenie zgody na podpisanie umowy międzynarodowej. Procedura nie przewiduje zatem obowiązku przeprowadzania konsultacji społecznych umów międzynarodowych. Konsultacje zostały jednak przeprowadzone mimo braku formalnego obowiązku ich przeprowadzenia. W maju 2010 r. Minister Kultury wysłał tekst angielski Porozumienia ACTA do konsultacji z 27 podmiotami, m.in. do Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji oraz Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej, Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, Związku Artystów Scen Polskich ZASP, Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Porównując przepisy ACTA z regulacjami unijnymi i krajowymi należy pamiętać, że - tak jak każda umowa międzynarodowa - ACTA stanowi kompromis pomiędzy negocjującymi państwami, reprezentującymi bardzo różne systemy i tradycje prawne. Dlatego trudno oczekiwać, aby jej zapisy były identyczne z przepisami prawa unijnego czy krajowego. Nie oznacza to jednak niezgodności tych przepisów z ACTA, tym bardziej, że jedną z naczelnych zasad tej umowy jest swoboda państw-stron do określenia właściwego sposobu wprowadzania w życie jej postanowień w ramach własnego systemu i praktyki.