Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Obrony Narodowej w sprawie braku prawnej możliwości zweryfikowania orzeczenia o niezdolności do czynnej służby wojskowej, w związku z zamiarem wstąpienia do Narodowych Sił Rezerwowych.

W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich prowadzone jest postępowanie w sprawie skargi indywidualnej dotyczącej odmowy skierowania do wojskowej komisji lekarskiej, w związku z zamiarem wstąpienia do Narodowych Sił Rezerwowych. Powodem odmowy wszczęcia postępowania kwalifikacyjnego było prawomocne orzeczenie Wojskowej Komisji Lekarskiej z 2001 r. ustalające kategorię "D" i kwalifikujące skarżącego jako niezdolnego do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju. Skarżący spotkał się z odmową, mimo iż w 2011 r. właściwa Terenowa Komisja Lekarska wydała orzeczenie kwalifikujące go jako zdolnego do zawodowej służby wojskowej (kat. "Z"). Treść art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że w czasie pokoju nie kieruje się do wojskowej komisji lekarskiej osoby, wobec której wydano ostateczne orzeczenie ustalające kategorię zdolności do czynnej służby wojskowej "D" lub "E". Przepis ten uniemożliwia podjęcie czynności kwalifikacyjnych wobec żołnierzy rezerwy kandydujących do niezawodowej czynnej służby wojskowej. Opisany stan prawny rodzi wątpliwości w odniesieniu do należnego tej grupie obywateli prawa do równego traktowania i wzruszenia orzeczonej kategorii "D" w przypadku usunięcia zdrowotnych powodów jej wydania. Uzasadnionym wydaje się także wyeliminowanie z obiegu prawnego przepisów umożliwiających, wobec tej samej osoby, istnienia dwóch orzeczeń wojskowych komisji lekarskich, pierwszego o niezdolności do czynnej służby wojskowej, w rozumieniu ustawy o powszechnym obowiązku obrony - kat. "D" oraz "Z" zdolny - w rozumieniu ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie.