Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie obowiązkowych egzemplarzy bibliotecznych z dnia 2012-02-22.

Adresat:
MINISTERSTWO KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO
Sygnatura:
RPO/692148/12/I/109 RZ
Data sprawy:
2012-02-22
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie obowiązkowych egzemplarzy bibliotecznych.

Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymał wniosek Polskiej Izby Książki oraz Stowarzyszenia Autorów i Wydawców "Polska Książka", z którego treści wynika, że przyjęte rozwiązania prawne regulujące instytucję egzemplarza obowiązkowego mogą prowadzić do nieuzasadnionego względami ochrony wolności dostępu do dóbr kultury oraz ochroną dziedzictwa narodowego ograniczenia prawa własności podmiotów prywatnych. W ocenie wnioskodawców sytuacja, w której polscy wydawcy zmuszeni są do nieodpłatnego przekazywania aż 17 egzemplarzy książki (w większości państw europejskich obowiązek dotyczy 2-7 egzemplarzy), nie uzyskując w zamian prawa do żadnej formy rekompensaty, stanowi nieproporcjonalne obciążenie podmiotów prywatnych kosztem realizacji zadań publicznych. Pogodzenie praw i interesów obywateli oraz wydawców wymaga wyważenia sprzecznych interesów oraz uprawnień w równym stopniu chronionych przez Konstytucję. Zastąpienie przynajmniej części egzemplarzy obowiązkowych wydanych w tradycyjnej formie zapisem elektronicznym mogłoby znacząco obniżyć obciążające wydawców koszty. Podstawowym problemem w takiej sytuacji jest jedynie stworzenie systemu informatycznego zapewniającego autorom i reprezentującym ich podmiotom ochronę praw autorskich. Wydaje się, że w kontekście rozwoju technologicznego podobne regulacje będą musiały zostać przyjęte, a objęcie nimi także egzemplarzy obowiązkowych może stanowić rozwiązanie sygnalizowanego problemu. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie, w tym udzielenie informacji, czy rozważane są obecnie propozycje wprowadzenia regulacji zmniejszających obciążenie wydawców wynikające z instytucji egzemplarza obowiązkowego.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu: