Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie uregulowania kwestii umieszczania nieletnich w izbie przejściowej oraz zapewnienia im w czasie pobytu w zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich prawa do codziennych zajęć na świeżym powietrzu z dnia 2012-02-22.

Adresat:
MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI
Sygnatura:
RPO/597667/08/VII/720.8.3 RZ
Data sprawy:
2012-02-22
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół "Krajowy Mechanizm Prewencji"
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie uregulowania kwestii umieszczania nieletnich w izbie przejściowej oraz zapewnienia im w czasie pobytu w zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich prawa do codziennych zajęć na świeżym powietrzu.

W następstwie wizytacji prewencyjnych, Krajowy Mechanizm Prewencji wielokrotnie interweniował w sprawie zapewnienia nieletnim przebywającym w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich prawa do codziennych zajęć na świeżym powietrzu. W niektórych placówkach nieletni wychodzą na dwór raz na kilka dni, w innych zaś mogą spędzać czas na świeżym powietrzu jedynie podczas przerwy szkolnej. W stałym zainteresowaniu KMP pozostaje także problem umieszczania nieletnich w izbach przejściowych lub tzw. oddzielnych pomieszczeniach mieszkalnych. Dyrektorzy niektórych placówek w różny sposób interpretują przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2001 r. w sprawie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich, mówiące o maksymalnym czasie pobytu nieletnich w izbach przejściowych lub oddzielnych pomieszczeniach mieszkalnych oraz o przyczynach umieszczania w tego typu pomieszczeniach. Nieprecyzyjny § 25 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia, dający podstawę do umieszczenia nieletniego w oddzielnym pomieszczeniu mieszkalnym lub izbie przejściowej na czas określony - dla zapewnienia bezpieczeństwa i porządku, w praktyce prowadzi do sytuacji, w których nieletni przebywają w tego typu pomieszczeniach zbyt długi czas. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o informację o stanie prac zmierzających do systemowego uregulowania kwestii umieszczania nieletnich w izbach przejściowych lub oddzielnych pomieszczeniach mieszkalnych oraz zagwarantowania wszystkim nieletnim prawa do codziennych zajęć na świeżym powietrzu.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2012-03-15
Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (15.03.2012 r.) zapewnił, że problematyka umieszczeń nieletnich w izbach przejściowych pozostaje w stałym zainteresowaniu Ministra Sprawiedliwości, a przejawem tego są liczne czynności nadzorcze dotyczące m.in. realizacji przez dyrektorów zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich rekomendacji wydanych przez Krajowy Mechanizm Prewencji. Uchybienia stwierdzone podczas tych czynności kontrolnych są na bieżąco eliminowane. Warunki w izbach przejściowych są dostosowywane do warunków panujących w pomieszczeniach mieszkalnych, wyeliminowana została niewłaściwa praktyka stosowania umieszczenia w tej izbie jako środka dyscyplinarnego, nieletni w nich umieszczeni mają zapewniony codzienny dostęp do zajęć na świeżym powietrzu, mają również możliwość korzystania z książek i gazet. Na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości został zamieszczony wykaz procedur i regulaminów zalecanych do opracowania i stosowania we wszystkich zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. Wśród nich znajdują się: "Procedura umieszczania w izbie przejściowej wychowanków schroniska" oraz "Procedura umieszczania w izbie przejściowej wychowanków zakładu poprawczego", które zalecają opuszczanie przez wychowanka co najmniej raz dziennie izby przejściowej w celu odbycia spaceru czy wykonania drobnych prac porządkowych na terenie placówki. Procedury te zawierają także wskazówki ułatwiające dyrektorom placówek ocenę, czy zachowanie nieletniego przemawia za umieszczeniem w izbie przejściowej w trybie § 25 rozporządzenia. W odpowiedzi zapewniono, iż zostaną podjęte działania mające na celu wprowadzenie w powyższych wzorcowych regulaminach zasady o obowiązkowym dostępie nieletnich umieszczonych w izbach przejściowych do codziennych zajęć na świeżym powietrzu.