Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie uregulowania statusu prawnego osoby, która uzyskała zaświadczenie o ukończeniu aplikacji radcowskiej, a nie przystąpiła jeszcze do egzaminu radcowskiego z dnia 2012-03-16.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie uregulowania statusu prawnego osoby, która uzyskała zaświadczenie o ukończeniu aplikacji radcowskiej, a nie przystąpiła jeszcze do egzaminu radcowskiego.
W związku z badanymi skargami wpływającymi do Rzecznika Praw Obywatelskich po raz kolejny ujawnił się problem statusu prawnego osoby, która uzyskała zaświadczenie o ukończeniu aplikacji radcowskiej, a nie przystąpiła jeszcze do egzaminu radcowskiego. Rzecznikowi znane jest stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia 27 stycznia 2012 r. przedstawione Prezesowi Krajowej Rady Radców Prawnych, iż status aplikanta radcowskiego traci osoba, która ukończyła aplikację radcowską i uzyskała zaświadczenie o jej odbyciu. W rezultacie osoba taka nie może zastępować radcy prawnego na podstawie art. 351 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, jak też nie może sporządzać i podpisywać pism procesowych stosownie do art. 351 ust. 4 tej ustawy. W ocenie Rzecznika osoby, które uzyskały zaświadczenie o ukończeniu aplikacji powinny mieć zapewnione (przynajmniej do momentu przystąpienia do egzaminu, a w przypadku jego zdania także do momentu złożenia ślubowania) takie uprawnienia, jakie przysługiwały im w toku odbywania aplikacji. Ponadto obowiązujące przepisy nie określają maksymalnego terminu, jaki może upłynąć od dnia złożenia wniosku o wpis, a wyznaczeniem ślubowania. Oznacza to w praktyce, że od momentu uzyskania zaświadczenia o ukończeniu aplikacji aż do momentu złożenia ślubowania zainteresowane osoby nie mogą wykonywać zastępstwa procesowego. Ich sytuacja w tym zakresie jest więc gorsza niż sytuacja aplikantów. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie tego zagadnienia w kontekście wprowadzenia niezbędnych zmian w przepisach prawa w celu jednoznacznego uregulowania sytuacji prawnej omawianej kategorii osób.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (04.04.2012 r.) poinformował, że status aplikanta radcowskiego traci osoba, która ukończyła aplikację radcowską i uzyskała zaświadczenie o jej odbyciu, a tym samym osoba taka nie może zastępować radcy prawnego na podstawie art. 35(1) ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, jak również sporządzać i podpisywać pism procesowych stosownie do art. 35(1) ust. 4 tej ustawy. Minister Sprawiedliwości wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska radców prawnych i osób, które uzyskały zaświadczenie o ukończeniu aplikacji radcowskiej, przygotował projekt zmiany ustawy o radcach prawnych. Proponowana zmiana pozwoli osobom, które otrzymały zaświadczenie o ukończeniu aplikacji radcowskiej, wykonywać czynności polegające na zastępowaniu radcy prawnego w dotychczasowym zakresie, aż do momentu wpisu na listę radców prawnych, co jest uwarunkowane przede wszystkim uzyskaniem pozytywnego wyniku z egzaminu radcowskiego.
Zgodnie z art. 23 ustawy o radcach prawnych, prawo wykonywania zawodu radcy prawnego powstaje z chwilą dokonania wpisu na listę radców prawnych i złożenia ślubowania, które stosownie do treści art. 27 ust. 2 ustawy odbiera dziekan rady okręgowej izby radców prawnych. Powołane przepisy nie określają terminu, w którym ślubowanie winno zostać odebrane. Z inicjatywy Ministra Sprawiedliwości rozpoczęte zostały prace legislacyjne zmierzające do skrócenia terminu, w którym organy samorządu zawodowego obowiązane będą podjąć uchwałę w przedmiocie wpisu - z 30 do 14 dni, jak też terminu, w którym obowiązane będą przesłać Ministrowi uchwałę w przedmiocie wpisu - z 30 do 7 dni. Zgodnie z harmonogramem prac nad projektami ustaw Ministra Sprawiedliwości, projekt ten zostanie przekazany pod obrady Rady Ministrów w III kwartale 2012 roku. Proponowana zmiana umożliwi zainteresowanym wcześniejsze złożenie ślubowania.