Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie podstaw prawnych zawieszenia postępowania cywilnego w przypadku skierowania przez sąd pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2012-05-16.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie podstaw prawnych zawieszenia postępowania cywilnego w przypadku skierowania przez sąd pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego.
Rzecznik ponownie zwraca uwagę na brak w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego podstaw prawnych zawieszenia postępowania cywilnego w przypadku skierowania przez sąd powszechny pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego. Problem dotyczy zarówno braku podstawy do zawieszenia postępowania cywilnego w tej sprawie, w której sąd kieruje pytanie prawne do Trybunału, jak również zawieszenia postępowania w innej, lecz analogicznej, sprawie cywilnej, prowadzonej przez inny sąd, w którym zastosowanie ma przepis prawa zakwestionowany w pytaniu prawnym. Jako podstawa prawna do zawieszenia postępowania wskazywany jest § 106 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007r. - Regulamin urzędowania sądów powszechnych. Tymczasem w Trybunale Konstytucyjnym oczekują na rozpatrzenie pytania prawne kilku sądów, których przedmiotem jest rozstrzygnięcie, czy wskazany przepis rozporządzenia jest zgodny z art. 41 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych i art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Kwestia zasadności wprowadzenia do K.p.c. podstawy prawnej do zawieszania postępowania w sprawie, w której sąd skierował pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego, była przedmiotem rozważań działającej przy Ministrze Sprawiedliwości Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, która uznała, iż powinien być wówczas stosowany per analogiam art. 390 § 1 k.p.c. Sąd winien zatem odroczyć rozpoznanie sprawy. Zdaniem Rzecznika jednak, zasadne byłoby wprowadzenie wyraźnej normy prawnej, stanowiącej podstawę takiego działania sądu. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o ponowne rozważenie zasadności nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego w omawianym zakresie oraz wyeliminowania z obrotu prawnego § 106 ust. 1 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych.
Minister Sprawiedliwości (22.06.2012 r.) podtrzymał pogląd, że przepis § 106 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. - Regulamin urzędowania sądów powszechnych nie może stanowić podstawy zawieszenia postępowania w razie skierowania przez sąd pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego. Przepis ten przewiduje, że w przypadkach, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, sąd wydaje postanowienie i zawiesza postępowanie w sprawie. Należy podzielić pogląd Rzecznika, że nie jest dopuszczalne uregulowanie podstawy zawieszenia postępowania cywilnego w akcie rangi podustawowej. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw przewiduje wprowadzenie do Kodeksu postępowania cywilnego regulacji wzorowanej na treści art. 124 § 1 pkt 5 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Będzie ona stanowiła podstawę zawieszenia postępowania z urzędu w razie przedstawienia przez sąd pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu lub Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Projekt ten znajduje się obecnie w konsultacjach społecznych i uzgodnieniach międzyresortowych. Zostały również podjęte prace legislacyjne zmierzające do zmiany Regulaminu, w tym do uchylenia przepisu § 106 ust. 1 Regulaminu. Odnosząc się do problematyki zawieszania postępowania w sprawach analogicznych do tej, w której inny sąd skierował pytanie do Trybunału Konstytucyjnego, należy podtrzymać pogląd o braku podstaw prawnych do takiego zawieszenia. Wydaje się bowiem, że jeżeli sąd rozpoznający daną sprawę podziela wątpliwości natury konstytucyjnej przedstawione Trybunałowi Konstytucyjnemu przez inny sąd w analogicznej sprawie, to powinien skierować własne pytanie do Trybunału.