Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie braku możliwości uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego przez osoby niepełnosprawne w wieku powyżej 16 roku życia z dnia 2012-05-17.
Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie braku możliwości uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego przez osoby niepełnosprawne w wieku powyżej 16 roku życia.
Na tle spraw kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich ujawnił się następujący problem. Przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego osobie niepełnosprawnej powyżej 16 roku życia uzależnione jest od legitymowania się przez taką osobę orzeczeniem zespołu do spraw niepełnosprawności zaliczającym do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności oraz wskazaniem w orzeczeniu, że niepełnosprawność powstała przed 21 rokiem życia. Zgodnie z § 14 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności datę lub okres powstania niepełnosprawności osoby zainteresowanej ustala się na podstawie przebiegu schorzenia, dokumentacji medycznej lub orzeczeń o inwalidztwie, niezdolności do pracy, wydanych przez organy na podstawie przepisów odrębnych. Jeżeli z przedłożonej dokumentacji, przebiegu schorzenia, orzeczeń o inwalidztwie lub niezdolności do pracy osoby zainteresowanej nie da się ustalić daty lub okresu powstania niepełnosprawności, należy wpisać wyrazy "nie da się ustalić". W opinii Rzecznika okoliczność, że organ administracji nie jest w stanie ustalić daty powstania niepełnosprawności nie może powodować negatywnych konsekwencji dla obywatela, np. braku możliwości uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego. Przyjęte rozwiązanie może stać w kolizji z art. 77 § 1 k.p.a., w myśl którego organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w kwestii podjęcia inicjatywy legislacyjnej, zmierzającej do skutecznego zabezpieczenia praw osób niepełnosprawnych do zasiłku pielęgnacyjnego.
Minister Pracy i Polityki Społecznej (04.07.2012 r.) stwierdził, że obecnie nie rozważa wprowadzenia zmian dotyczących zasad w zakresie określania daty powstania niepełnosprawności. W ocenie Ministra nie można zgodzić się z twierdzeniem, że zapisy § 14 ust. 3 i 4 rozporządzenia w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności mogą skłaniać zespoły orzekające o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności do stosowania uproszczonego postępowania dowodowego. Ocena stanu zdrowia nie jest jedynym wyznacznikiem niepełnosprawności, bowiem orzecznictwo o niepełnosprawności uwzględnia zarówno fizyczne, psychiczne jak i społeczne aspekty funkcjonowania człowieka. Przyjęte zasady orzekania oznaczają, iż orzekanie o niepełnosprawności ma charakter kompleksowy. Wystąpienie tylko jednego z elementów np. naruszenia sprawności organizmu (potocznie utożsamianego z chorobą) nie musi zatem oznaczać, że mamy do czynienia z niepełnosprawnością. Natomiast intensywność tego czynnika nie wpływa bezpośrednio na ustaloną niepełnosprawność, jeżeli w następstwie jego występowania nie dochodzi do istotnych ograniczeń w sferze społecznej lub zawodowej. Reasumując, orzekanie o niepełnosprawności nie jest oceną stanu zdrowia osoby orzekanej, ale oceną ograniczeń w możliwości jej funkcjonowania w życiu społecznym i zawodowym - będących następstwem naruszenia sprawności organizmu.