Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie organizowania egzaminów wstępnych na aplikacje prawnicze wyłącznie w soboty, co uniemożliwia przystąpienie do tych egzaminów wiernym Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego z dnia 2012-05-18.

Adresat:
MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI
Sygnatura:
RPO/649337/10/I/110.9 RZ
Data sprawy:
2012-05-18
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
nieuwzględnienie wystąpienia Rzecznika
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie organizowania egzaminów wstępnych na aplikacje prawnicze wyłącznie w soboty, co uniemożliwia przystąpienie do tych egzaminów wiernym Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich ponownie zaczęły napływać skargi wiernych Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie organizowania egzaminów wstępnych na aplikacje prawnicze wyłącznie w soboty. Uniemożliwia to osobom, dla których sobota jest dniem świątecznym o wyjątkowej wadze, przystąpienie do tych egzaminów. Art. 53 Konstytucji RP zapewnia obywatelom wolność sumienia i religii. Z przepisu art. 11 ustawy z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej wynika, że świętem adwentystycznym jest sobota, a wierni Kościoła mają prawo do zwolnienia od pracy i nauki na czas święta adwentystycznego, to jest od zachodu słońca w piątek do zachodu słońca w sobotę. Ponadto na prośbę pracownika złożoną na początku okresu zatrudnienia lub w jego trakcie, nie później jednak niż 7 dni przed dniem zwolnienia, zakład pracy ustala dla niego indywidualny rozkład czasu pracy. Przepis ten stosuje się odpowiednio do uczniów i studentów. W świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (sprawa Vivien Prais przeciwko Rada Wspólnot Europejskich) można stwierdzić, że także egzaminy prawnicze na aplikacje należy uznać za okoliczności, które wiążą się zarówno z nauką jak i pracą, a więc okoliczności wypełniające przesłanki z art. 11 pkt 2 ustawy z dnia 30 czerwca 1995 r. Wydaje się, że dla osób, które ze względów religijnych nie mogą przystąpić do egzaminu w sobotę, możliwe byłoby zorganizowanie egzaminu w wybranych miastach. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie przedstawionych uwag i poinformowanie o zajętym stanowisku.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2012-06-11
Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (11.06.2012 r.) poinformował, że obowiązujące ustawy regulujące ustrój prawniczych zawodów zaufania publicznego, tj. ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze, ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie oraz ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, w sposób wyczerpujący określają organizację i sposób przeprowadzania egzaminów wstępnych na aplikacje. Przepisy tych ustaw stanowią, że egzaminy na wszystkie ww. aplikacje przeprowadzane są raz w roku w terminie wskazanym przez Ministra Sprawiedliwości. Obowiązujące regulacje prawne nie przewidują możliwości zmiany raz wyznaczonego terminu egzaminów. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, w której konieczność wyznaczenia dodatkowego terminu do przeprowadzenia egzaminu jest związana z zaistnieniem zdarzenia losowego, czy też przeszkody uniemożliwiającej przeprowadzenie egzaminu w terminie wcześniej wyznaczonym dla wszystkich kandydatów. Postulowana zmiana terminu egzaminu w toku przygotowań do jego przeprowadzenia wydaje się być niemożliwa, a ponadto mogłaby naruszać zasadę zaufania obywateli do władzy publicznej. Propozycja zorganizowania dodatkowego egzaminu tylko w niektórych województwach wydaje się niezgodna z zasadami konstytucyjnymi zawartymi w art. 2 i 32 Konstytucji RP, zobowiązującymi do urzeczywistnienia przez państwo zasad sprawiedliwości społecznej i równości wobec prawa.