Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie zaliczania na poczet opłaty rocznej wartości nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego z dnia 2012-06-04.

Adresat:
MINISTERSTWO TRANSPORTU BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ
Sygnatura:
RPO/693298/12/IV/408.1 RZ
Data sprawy:
2012-06-04
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie zaliczania na poczet opłaty rocznej wartości nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego.

Na tle jednej ze skarg wyłoniły się wątpliwości co do treści art. 77 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z art. 77 ust. 4 u.g.n., przy aktualizacji opłaty rocznej na poczet różnicy między opłatą dotychczasową a opłatą zaktualizowaną zalicza się wartość nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego nieruchomości na budowę poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej po dniu dokonania ostatniej aktualizacji. Treść tego przepisu w brzmieniu obowiązującym od dnia 22 września 2004 r. budzi wątpliwości interpretacyjne. Wykładnia językowa tego przepisu prowadzi do wniosku, iż rozliczenie nakładów nie jest możliwe przy dokonywaniu pierwszej aktualizacji opłaty rocznej. Regulacja zawarta w art. 77 ust. 5 u.g.n. pozwala wprawdzie na zaliczenie nakładów, które nie zostały uwzględnione w poprzednio dokonanych aktualizacjach, ale nie pozwala na zaliczenie nakładów już przy pierwszej aktualizacji opłaty rocznej. Brak przepisów przejściowych związanych z wprowadzeniem do art. 77 ust. 4 u.g.n. dodatkowej przesłanki zaliczenia nakładów, pozostaje w sprzeczności z konstytucyjnymi standardami ochrony "interesów w toku" oraz narusza zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa. W poprzednim stanie prawnym przepisy umożliwiały użytkownikom wieczystym zaliczenie nakładów już przy pierwszej aktualizacji opłaty. Obecnie dochodzi do sytuacji, w których nakłady poczynione na nieruchomość przed dniem 22 września 2004 r., na skutek długotrwałości procedur aktualizacyjnych nie zostały dotychczas rozliczone. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o zajęcie stanowiska w sprawie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2012-07-09
Opis odpowiedzi:

Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (09.07.2012 r.) poinformował, że dotychczas do resortu nie docierały sygnały świadczące o problemie wskazanym w wystąpieniu Rzecznika. Można zatem przypuszczać, że niewielka jest liczba przypadków, w których użytkownik wieczysty poniósł nakłady na budowę urządzeń infrastruktury technicznej po oddaniu gruntu w użytkowania wieczyste, a przed pierwszą aktualizacją opłaty rocznej. W takich przypadkach przepis art. 77 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie będzie mógł znaleźć zastosowania z uwagi na użyte przez ustawodawcę stwierdzenie "zalicza się wartość nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego (...) po dniu dokonania ostatniej aktualizacji", z którego wynika, że rozliczane mogą być tylko te nakłady, które zostały poniesione po dniu dokonania pierwszej lub kolejnych aktualizacji. Wyłącza to możliwość zaliczenia wartości nakładów poniesionych przed dniem dokonania pierwszej aktualizacji. Minister przychylił się do opinii Rzecznika, że powyższa literalna wykładnia omawianego przepisu nie pozwala na rozliczenie wartości nakładów poniesionych po oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste przy pierwszej aktualizacji opłaty z tego tytułu. W związku z powyższym za uzasadnioną należałoby uznać nowelizację przepisu art. 77 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami zmierzającą do wyeliminowania wątpliwości w zakresie możliwości rozliczenia nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego na budowę urządzeń infrastruktury technicznej przed dokonaniem pierwszej aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. W przypadku wystąpienia z inicjatywą rządową dotyczącą zmiany przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami regulujących zagadnienia aktualizacji opłat rocznych rozważona zostanie propozycja zmiany ww. art. 77 ust. 4 ww. ustawy.