Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie realizacji uprawnień procesowych przez uczestników postępowania cywilnego, przebywających za granicą z dnia 2012-06-29.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie realizacji uprawnień procesowych przez uczestników postępowania cywilnego, przebywających za granicą.
Wątpliwości Rzecznika budzi stan prawny, który poza zakresem unormowania art. 165 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego pozostawia sytuację złożenia pisma procesowego w polskim urzędzie konsularnym. Zgodnie z powyższym przepisem równoznaczne z wniesieniem pisma procesowego do sądu pozostaje złożenie pisma przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej albo przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego oraz przez członka załogi polskiego statku morskiego u kapitana statku. Możliwość złożenia pisma w polskim urzędzie konsularnym ze skutkami zachowania terminu przewiduje art. 124 Kodeksu postępowania karnego. Mogą z niej korzystać podmioty prawne, których prawa o charakterze cywilnym są realizowane w ramach postępowania karnego. Analogiczna gwarancja jest realizowana na gruncie postępowania sądowo-administracyjnego. W tym kontekście brak stosownej regulacji w Kodeksie postępowania cywilnego nie tylko ogranicza realizację uprawnień procesowych przez uczestników postępowania przebywających za granicą, ale stanowi też przyczynę nierównego traktowania podmiotów prawnych w zakresie ustawowych gwarancji zachowania terminów procesowych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o odniesienie się do przedstawionego zagadnienia, a w szczególności o rozważenie podjęcia stosownych działań legislacyjnych, zmierzających do zmiany aktualnej treści art. 165 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego, poprzez rozciągnięcie skutków prawnych złożenia pisma w sądzie także na sytuację oddania pisma w polskim urzędzie konsularnym.
Minister Sprawiedliwości (28.09.2012 r.) wyjaśnił, że Ministerstwo Sprawiedliwości dostrzega sygnalizowane niedogodności dla obywateli RP zamieszkałych za granicą. Z uwagi na stanowisko Ministra Spraw Zagranicznych, ich usunięcie nie powinno nastąpić poprzez umożliwienie złożenia pisma procesowego w polskim urzędzie konsularnym. Obecnie w Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace nad projektem założeń projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Projektuje się zmianę art. 165 § 2 k.p.c. zmierzającą do zrównania skutków złożenia pisma procesowego w placówce operatora publicznego w Polsce i placówce operatora świadczącego usługę powszechną w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej (w rozumieniu art. 2 pkt 13 dyrektywy 97/67/WE). W obu przypadkach oddanie pisma będzie równoznaczne z wniesieniem go do sądu. Ponadto zakłada się stworzenie tzw. elektronicznego biura podawczego, które umożliwi stronom postępowań w sprawach cywilnych składanie pism procesowych drogą elektroniczną. Dzięki tej instytucji, niezależnie od miejsca pobytu, każda osoba będąca stroną postępowania cywilnego przed sądem polskim będzie miała możliwość otrzymywania i składania korespondencji w drodze elektronicznej.