Wystąpienie do Ambasadora RP w Berlinie w sprawie działań na rzecz pomocy w kontaktach z dziećmi polskim rodzicom po rozwodzie z obywatelami Niemiec z dnia 2012-07-09.
Wystąpienie do Ambasadora RP w Berlinie w sprawie działań na rzecz pomocy w kontaktach z dziećmi polskim rodzicom po rozwodzie z obywatelami Niemiec.
Rzecznik ponownie podejmuje sprawę obywateli polskich, którzy pozostawali w związkach małżeńskich z obywatelami Republiki Federalnej Niemiec. W przypadku rozwodu sądy niemieckie, jak wskazują skarżący, z reguły przyznają prawo do opieki nad małoletnimi dziećmi temu z małżonków, który jest obywatelem Niemiec. Obywatele polscy napotykają następnie znaczne trudności w kontaktach ze swoimi dziećmi. Zdarzają się także przypadki zakazywania posługiwania się językiem polskim, udzielania zgody na spotkanie z dziećmi tylko w obecności osoby trzeciej (np. przedstawiciela Jugendamtu), a także zakazy kontaktu z dzieckiem. O tego typu przypadkach informują także środki masowego przekazu. Skargi napływające do Rzecznika Praw Obywatelskich wskazują, że problem jest nadal aktualny. W szczególności zdarzające się przypadki pozbawiania polskich rodziców prawa do opieki nad dzieckiem, a nawet możliwości kontaktu z nim budzą znaczny niepokój. Podobnie trzeba traktować wskazany wyżej zakaz używania w kontaktach z dzieckiem języka polskiego. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie informacji o podejmowanych i planowanych działaniach polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego i konsularnego w Niemczech na rzecz pomocy zainteresowanym rodzicom.
Kierownik Wydziału Konsularnego (22.08.2012 r.) poinformował, że w przypadku postępowań rozwodowych prowadzonych na terenie Niemiec, sądy niemieckie zobowiązane są do rozstrzygnięcia kwestii opieki nad dziećmi. W ramach prowadzonego postępowania sądy mają obowiązek wysłuchania przedstawiciela urzędu ds. młodzieży, niejednokrotnie w sprawie powoływany jest biegły do zbadania sytuacji dziecka i jego relacji z rodzicami. W przypadku powierzania opieki nad dzieckiem jednemu z rodziców sąd może ustalić zasady kontaktu drugiego z rodziców z dzieckiem. Z reguły kontakty nie podlegają kontroli i kształtowane są samodzielnie przez oboje rodziców. W szczególnych sytuacjach sądy mogą zarządzić poddanie kontroli kontaktu rodzica z dzieckiem. Decyzje takie występują jedynie w przypadkach zagrożenia dobra dziecka. Nadzór kontaktu dziecka z rodzicami sprawowany może być przez pracownika urzędu ds. młodzieży, a czasami powierzany jest pracownikom stowarzyszeń prowadzących działania na rzecz dzieci.
Placówki konsularne w Niemczech z całą stanowczością egzekwują możliwość kontaktu rodziców z dziećmi w języku ojczystym. Należy jednak zaznaczyć, iż przypadki skarg rodziców na brak możliwości kontaktu z dzieckiem w języku polskim są niezwykle rzadkie. Placówki interesują się każdym zgłaszanym przypadkiem niewłaściwego traktowania rodziców przez instytucje niemieckie. W ramach podejmowanych działań placówki nawiązują kontakt z sądami, urzędami do spraw młodzieży, urzędami kuratorskimi oraz adwokatami reprezentującymi rodziców. Konsulowie uczestniczą w rozprawach sądowych. Placówki konsularne w Niemczech za każdym razem starają się wspierać polskich rodziców poprzez informację, poradę lub też interwencję. Placówki obok działań informacyjnych i interwencyjnych podejmują starania w pozasądowym rozwiązaniu konfliktu. W związku z tym prowadzona jest współpraca z organizacjami mediatorskimi.