Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie problemu ograniczonych możliwości uchylenia prawomocnego mandatu karnego z dnia 2012-07-18.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie problemu ograniczonych możliwości uchylenia prawomocnego mandatu karnego.
W odpowiedzi z dnia 12 maja 2010 r. Minister Sprawiedliwości podzielił częściowo argumentację Rzecznika uznając, iż w wypadku stwierdzenia niekonstytucyjności przepisu będącego podstawą ukarania za wykroczenie grzywną nałożoną w postępowaniu mandatowym, brak możliwości wznowienia postępowania w przedmiocie odpowiedzialności za przypisane wykroczenie, przy istnieniu podstawy do wznowienia postępowania w wypadku ukarania za wykroczenie wyrokiem sądu na podstawie wyeliminowanego z porządku prawnego przepisu, stanowi nieuzasadnione zróżnicowanie sytuacji prawnej obu kategorii osób ukaranych za wykroczenie. Opisany stan prawny mógłby powodować wątpliwości co do zgodności obowiązujących przepisów z wymogami wynikającymi z art. 190 ust. 4 Konstytucji RP. Jednocześnie Rzecznik został poinformowany, że przedmiotowe zagadnienie zostanie przedstawione Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, działającej przy Ministrze Sprawiedliwości, w celu wypracowania stanowiska Komisji, co do zasadności i ewentualnego zakresu nowelizacji Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o poinformowanie, czy obecnie prowadzone są działania mające na celu dokonanie zmian w omawianym zakresie.
Minister Sprawiedliwości (30.07.2012 r.) wyjaśnił, że opracowany przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego działającą przy Ministrze Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw w art. 16 zawiera propozycję nowelizacji niektórych przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Projekt ustawy zawiera między innymi postulowaną przez Rzecznika Praw Obywatelskich zmianę art. 101 k.p.s.w. Zmiana art. 101 § 1 k.p.s.w. dotycząca trybu mandatowego odnosi się do sądowego uchylania prawomocnych mandatów. Przepis ten obecnie przewiduje, że jest to możliwe tylko wówczas, gdy grzywnę nałożono za czyn "nie będący czynem zabronionym jako wykroczenie", co sugeruje, że chodzi tu tylko o sytuacje, gdy sprawca zachowaniem swym nie wypełnił znamion określonych w przepisach statuujących wykroczenia, nie jest już natomiast istotne, czy przy nakładaniu grzywny zastosowano właściwy przepis materialnego prawa wykroczeń. Projekt przewiduje, że mandat podlegałby uchyleniu zarówno, gdy grzywnę nałożono za czyn nie będący czynem zabronionym jako wykroczenie, jak i wtedy, gdy nałożono ją wobec osoby nie będącej sprawcą tego wykroczenia oraz gdy nałożono ją na osobę, która nie ponosi odpowiedzialności za wykroczenie (np. nieletni, niepoczytalny). Poszerzałoby to zakres kontroli sądu dokonywanej w trybie określonym w art. 101 k.p.s.w.