Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie przepisów dotyczących rozpoznawania skarg i wniosków skazanych z dnia 2012-07-26.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie przepisów dotyczących rozpoznawania skarg i wniosków skazanych.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciła się Helsińska Fundacja Praw Człowieka kwestionując wprowadzone ustawą z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw zmiany przepisów dotyczących rozpoznawania skarg i wniosków skazanych. Zdaniem Rzecznika część krytycznych uwag przestawionych przez Fundację należy podzielić. Skazany może składać wnioski, skargi i prośby do organów wykonujących orzeczenie. Pierwsza wątpliwość dotyczy warunku sformułowanego w art. 6 § 2 k.k.w., aby skazany uzasadnił zawarte w skardze (prośbie, wniosku) żądanie w stopniu umożliwiającym jej rozpoznanie, w szczególności, aby dołączył odpowiednie dokumenty. Uchybienie tym rygorom formalnym powoduje, że skarga pozostaje bez rozpoznania. Wątpliwości budzi także treść art. 6 § 3 pkt 2 k.k.w., zgodnie z którą jeżeli wniosek, skarga lub prośba zawierają wyrazy lub zwroty powszechnie uznawane za wulgarne lub obelżywe albo gwarę przestępców, właściwy organ może pozostawić wniosek, skargę lub prośbę bez rozpoznania. Oznacza to, że bez rozpoznania zostanie pozostawiona skarga (wniosek, prośba), która w sposób nie budzący wątpliwości określa przedmiot żądania, lecz zawiera równocześnie wyrazy lub zwroty powszechnie uznane za obelżywe lub wulgarne albo gwarę przestępców. Skarga jest odformalizowanym środkiem ochrony interesów jednostki. Powstaje pytanie, dlaczego ustawodawca odmiennie potraktował w tym zakresie skazanych, wprowadzając formalne rygory, jakie powinna spełniać ich skarga. Kwestionowane przepisy art. 6 § 2 i 3 pkt 2 i 3 k.k.w. są niezgodne z art. 63 Konstytucji RP, gdyż wprowadzają dodatkowe wymogi rozpoznania skargi. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przedstawienie stanowiska, a w razie podzielenia zarzutów, o podjęcie działań w celu zmiany tych przepisów.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (09.08.2012 r.) stwierdził, że nowelizacja art. 6 § 2 i 3 pkt 2 i 3 k.k.w. służy usprawnieniu i przyspieszeniu rozpoznawania postulatów skazanych, kierowanych do organów postępowania wykonawczego. Zmiana przepisów Kodeksu karnego wykonawczego, która wprowadza większy rygor w zakresie dokumentowania przez skarżącego swoich zarzutów, ma raczej na celu narzucenie pewnej dyscypliny w konkretnym formułowaniu przedstawianych zastrzeżeń. Dotychczas we wnioskach więźniów bardzo często nie można było wyodrębnić konkretnych zarzutów, zawierały się bowiem w lakonicznych, jednozdaniowych wypowiedziach lub rozbudowanych tekstach, raczej obchodzących problem niż go naświetlających. Stąd też założona w nowelizacji konieczność odpowiedniego doprecyzowania oraz właściwego udokumentowania zastrzeżeń. Pozwoli to uniknąć oczekiwania na uzupełnienie bądź doprecyzowanie wniosku, bez którego skarga musiałaby zostać odrzucona jako niejasna, o nieczytelnym sensie. Ponadto, odnosząc się do zarzutu, że skazani z reguły nie mają możliwości należytego udokumentowania swojej skargi, Minister zauważa, że skarżący, który przebywa na wolności, z pewnością jest w stanie zebrać wymagany komplet dokumentów, z kolei pozbawiony wolności ma prawo zwrócić się o ich wydanie do właściwej instytucji. Odrzucanie wniosków bez ich rozpatrywania, jak zauważa Minister, jest działaniem podejmowanym w ostateczności - zarówno przed nowelizacją, jak i po jej wprowadzeniu.