Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie problemów związanych z legalizacją samowoli budowlanej z dnia 2012-07-30.
Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie problemów związanych z legalizacją samowoli budowlanej.
Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca uwagę w wystąpieniu na problemy związane z instytucją legalizacji samowoli budowlanej, która do obowiązującego porządku prawnego została wprowadzona ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych ustaw. Do zalegalizowania samowolnie wzniesionego obiektu konieczne jest przedstawienie przez inwestora dokumentów pozwalających ocenić, czy istnieje możliwość legalizacji, a także uiszczenie opłaty legalizacyjnej. Na podstawie skarg napływających do Rzecznika można stwierdzić, że najważniejszymi barierami, z którymi muszą się zmierzyć inwestorzy przystępujący do legalizacji samowoli budowlanej, jest zbyt krótki termin uiszczenia opłaty legalizacyjnej oraz kontrowersje co do możliwości jej umorzenia bądź rozłożenia na raty. W ocenie Rzecznika, siedmiodniowy termin na uiszczenie opłaty legalizacyjnej powoduje, że możliwość skorzystania z legalizacji samowoli budowlanej staje się iluzoryczna i dostępna tylko dla osób zamożnych, posiadających wolne środki finansowe, które mogą zostać niezwłocznie przeznaczone na uiszczenie opłaty. W przypadku nieuiszczenia opłaty legalizacyjnej w terminie organ nadzoru budowlanego zobowiązany jest do wydania decyzji o nakazie rozbiórki. Możliwość stosowania ulg i umorzeń w uiszczaniu opłaty legalizacyjnej pozwoliłaby na skorzystanie z legalizacji samowoli budowlanej znacznie większej liczbie inwestorów. Analiza dotychczasowego orzecznictwa sądów administracyjnych w tym zakresie prowadzi jednak do wniosku, że w aktualnie obowiązującym stanie prawnym nie jest możliwe rozłożenie opłaty legalizacyjnej na raty bądź jej umorzenie w całości lub części. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o zajęcie stanowiska w sprawie przedstawionych zagadnień.
Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (27.11.2012 r.) poinformował, że inwestor, dokonując samowoli budowlanej, musi liczyć się z nieuchronnością przeprowadzenia postępowania legalizacyjnego, a więc i nałożeniem obowiązku uiszczenia opłaty legalizacyjnej w przypadku możliwości legalizacji inwestycji. W rezultacie inwestor już w trakcie prowadzenia postępowania legalizacyjnego dysponuje czasem na zebranie wystarczających środków finansowych. Działanie organów nadzoru budowlanego w sprawach dotyczących samowoli budowlanych powinno być szybkie i nieuniknione. Wydłużenie terminu uiszczenia opłaty legalizacyjnej do proponowanych 6-12 miesięcy, znacząco oddaliłoby moment realizacji głównego celu postępowania tj. doprowadzenia nielegalnej budowy do stanu zgodnego z prawem. Dlatego też zmiana terminu uiszczenia opłaty legalizacyjnej nie jest uzasadniona. W kwestii dopuszczalności umorzenia bądź rozłożenia na raty opłaty legalizacyjnej, orzekają organy podatkowe. W ocenie Ministerstwa cel oraz istota opłaty legalizacyjnej wskazuje na dopuszczalność jedynie w zakresie rozłożenia tej opłaty na raty oraz odroczenia terminu jej płatności. W sprawie dotyczącej opłaty legalizacyjnej, o której mowa w art. 49 ust. 2 ustawy - Prawo budowlane, możliwe jest zastosowanie przepisów art. 67a § 1 pkt 1 i 3 Ordynacji podatkowej, przewidujących w uzasadnionych przypadkach odroczenie terminu płatności lub rozłożenie na raty opłaty legalizacyjnej. Organem właściwym do rozpatrzenia wniosku o rozłożenie na raty lub odroczenie terminu płatności opłaty legalizacyjnej jest wojewoda. Odwołania od decyzji wojewody rozpatruje Minister Finansów.