Wystąpienie do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie problemów środowiska językoznawców polonistów wynikających z wprowadzenia tzw. parametryzacji przy ocenie placówek i czasopism naukowych z dnia 2012-08-03.
Wystąpienie do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie problemów środowiska językoznawców polonistów wynikających z wprowadzenia tzw. parametryzacji przy ocenie placówek i czasopism naukowych.
W wystąpieniu skierowanym do Rzecznika naukowcy - poloniści zwrócili uwagę na problemy związane z wprowadzoną przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego parametryzacją przy ocenie placówek i czasopism naukowych, w szczególności preferowanie publikacji naukowych w renomowanych czasopismach w języku angielskim. Podzielając opinię naukowców Rzecznik podkreśla, że zgodnie z art. 5 Konstytucji, Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa obywatelskie oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Z kolei art. 6 ust. 1 Konstytucji stanowi, iż Rzeczpospolita Polska stwarza warunki upowszechniania i dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Wywiązanie się ze wskazanych obowiązków konstytucyjnych wymaga rozwoju nauk polonistycznych w pełnym wymiarze językowym, literaturoznawczym i kulturoznawczym. Tylko publikacje w języku polskim mogą zapewnić ich rzeczywistą realizację. Zgodnie z art. 27 Konstytucji w Rzeczypospolitej Polskiej językiem urzędowym jest język polski. Przepis ten nie narusza praw mniejszości narodowych wynikających z ratyfikowanych umów międzynarodowych. Pozycję języka polskiego wzmacniają przepisy ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim. Upowszechnianie wiedzy o języku polskim, literaturze czy kulturoznawstwie, niewątpliwie celowe i wskazane, nie może przesłaniać podstawowego celu publikacji językoznawców, jakim jest szerzenie kultury języka polskiego w kraju. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie możliwości przyjęcia innych zasad oceny niż te wynikające z parametryzacji, w zakresie nauki o języku polskim.
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego (23.08.2012 r.) zapewniła, że przyjęte kryteria i tryb kategoryzacji jednostek naukowych nie pozostają w sprzeczności z ustawą o języku polskim. Celem nowych zasad oceny działalności naukowej jednostek naukowych jest między innymi wprowadzenie takich parametrów oceny, które stymulowałyby wzrost międzynarodowej pozycji polskiej nauki. Jednym ze sposobów osiągnięcia powyższego celu powinno być podjęcie starań o szersze wprowadzenie do obiegu międzynarodowego publikacji polskich naukowców z obszaru nauk humanistycznych.
Kwestie związane z oceną jednostek naukowych zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 lipca 2012 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym. W przyjętych zasadach uwzględniono specyfikę różnych dyscyplin naukowych, w tym dyscyplin dotyczących językoznawstwa, kulturoznawstwa, literaturoznawstwa itp. O uznaniu języka innego niż języki: angielski, niemiecki, francuski, hiszpański, rosyjski lub włoski, za język podstawowy w danej dyscyplinie naukowej, w szczególności w zakresie dyscyplin naukowych językoznawstwo i literaturoznawstwo, będzie decydowała właściwa komisja Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych. Jeżeli język polski zostanie uznany za podstawowy dla danej dyscypliny naukowej to autorstwo monografii lub rozdziałów w monografiach będą punktowane identycznie jak autorstwo monografii lub rozdziałów w językach: angielskim, niemieckim, francuskim, hiszpańskim, rosyjskim lub włoskim.
Kompleksowa ocena działalności jednostek naukowych będzie przeprowadzana w grupach wspólnej oceny, które będą obejmowały jednostki naukowe tego samego rodzaju oraz prowadzące działalność w zbliżonych dyscyplinach naukowych. W danej grupie wspólnej oceny, jednostki naukowe będą porównywane między sobą odrębnie w zakresie poszczególnych czterech kryteriów oceny.