Wystąpienie do Prokuratora Generalnego w sprawie dochodzenia odpowiedzialności autorów niedozwolonych i obraźliwych treści zamieszczonych w Internecie z dnia 2012-09-06.
Wystąpienie do Prokuratora Generalnego w sprawie dochodzenia odpowiedzialności autorów niedozwolonych i obraźliwych treści zamieszczonych w Internecie.
Wolność słowa stanowi jeden z filarów społeczeństwa demokratycznego. Niestety, coraz częściej mają miejsce incydenty, w których wolność wypowiedzi jest rażąco nadużywana, zwłaszcza jeśli chodzi o treści zamieszczane za pośrednictwem stron internetowych, blogów oraz portali społecznościowych, gdzie niektóre komentarze przekraczają granice dozwolonej krytyki, stanowiąc swoistą mowę nienawiści, niekiedy zawierającą treści rasistowskie, ksenofobiczne lub antysemickie. Podstawę dochodzenia roszczeń za naruszenie dóbr osobistych stanowi art. 23 i 24 kodeksu cywilnego. Odpowiedzialność karna znajduje podstawę w art. 212 (pomówienie) i art. 216 (znieważenie) kodeksu karnego. Istotne znaczenie mają też ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną, regulująca odpowiedzialność administratorów stron internetowych oraz dostawców usług internetowych, a także ustawa o ochronie danych osobowych. W opinii Rzecznika obowiązujące regulacje są wystarczające do dochodzenia odpowiedzialności autorów niedozwolonych i obraźliwych treści zamieszczonych w Internecie. Zasadniczym problemem jest brak jednolitych standardów współpracy Policji, organów prokuratury oraz sądów w zakresie działań mających na celu ustalanie tożsamości sprawcy niedozwolonych czynów. Niepokojący jest także brak świadomości osób, których dobra osobiste zostały naruszone, co do tego, iż przysługują im jakiekolwiek środki prawne pozwalające na egzekwowanie praw. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o poinformowanie o przyjętej praktyce, a także wytycznych, jakie posiadają prokuratorzy prowadzący sprawy dotyczące przestępstw popełnianych za pośrednictwem Internetu, a związanych z naruszeniem dóbr osobistych użytkowników sieci. Rzecznik prosi też o sugestie odnośnie do systemowych działań, które mogłyby wpłynąć pozytywnie na ochronę praw obywateli.
Prokurator Generalny (05.10.2012 r.) wyjaśnił, że tzw. przestępstwa z nienawiści objęte są szczególnym nadzorem prokuratur okręgowych i apelacyjnych, a także monitoringiem Prokuratury Generalnej. Każda decyzja o odmowie wszczęcia lub umorzenia postępowania przygotowawczego zapadła w sprawach o te przestępstwa jest poddawana badaniu przez jednostkę organizacyjną prokuratury sprawującą nadzór służbowy. W prokuraturach okręgowych i apelacyjnych zostali wyznaczeni specjalni konsultanci i koordynatorzy do spraw prowadzonych o tzw. przestępstwa z nienawiści. W grudniu 2011 r. w Departamencie Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Generalnej opracowana została metodyka prowadzenia postępowań dotyczących tych występków.
Odrębny problem stanowi ściganie przestępstw prywatnoskargowych, a zwłaszcza zniesławienia i znieważenia, popełnianych poprzez zamieszczanie anonimowych wpisów w Internecie. W obecnym stanie prawnym sprawne ściganie przestępstw prywatnoskargowych popełnionych przy użyciu Internetu nie powinno nastręczać pokrzywdzonemu większych trudności. W przypadku konieczności wykrycia sprawcy takiego występku kluczowa rola przypada organom Policji. Z tego powodu celowym wydaje się wprowadzenie stosownych wewnętrznych regulacji prawnych w strukturach Policji. Inicjatywa w tym zakresie należy jednak do Komendanta Głównego Policji.
Efektywna walka z nadużywaniem wolności słowa w Internecie, a zwłaszcza z agresją i naruszaniem dóbr osobistych poprzez anonimowe wpisy, wymaga podejmowania przez zainteresowanych stosownych kroków prawnych. Dla ich skuteczności konieczna jest znajomość uprawnień i procedur prowadzących do ich wyegzekwowania. Przeprowadzenie szerokiej kampanii propagującej taką wiedzę przekracza jednak możliwości prokuratury.