Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie regulacji prawnej zawartej w ustawie - Prawo o szkolnictwie wyższym, przewidującej wygaśnięcie stosunku pracy mianowanego nauczyciela akademickiego zatrudnionego w uczelni publicznej, ze względu na osiągnięcie określonego wieku z dnia 2012-08-01.
Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie regulacji prawnej zawartej w ustawie - Prawo o szkolnictwie wyższym, przewidującej wygaśnięcie stosunku pracy mianowanego nauczyciela akademickiego zatrudnionego w uczelni publicznej, ze względu na osiągnięcie określonego wieku.
Rzecznik sygnalizuje w wystąpieniu, że ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, wydłużająca wiek emerytalny ponad 65 rok życia, nie wprowadziła niezbędnych zmian w ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym. Przepis art. 127 ust. 2 ustawy o szkolnictwie wyższym przewiduje wygaśnięcie stosunku pracy mianowanego nauczyciela akademickiego zatrudnionego na uczelni publicznej z końcem roku akademickiego, w którym ukończył on sześćdziesiąty piąty rok życia, a więc nie przystaje do obowiązującej od 1 stycznia 2013 r. regulacji prawnej podwyższającej wiek emerytalny mężczyznom. Zawarta w przepisie art. 127 ust. 2 ustawy o szkolnictwie wyższym regulacja nasuwa dalsze wątpliwości konstytucyjne. Zdaniem Rzecznika brak jest racjonalnych argumentów przemawiających za koniecznością utrzymania zasady wygasania stosunków pracy z mianowanymi nauczycielami akademickimi tylko z powodu osiągnięcia określonego wieku. Potrzeba wydłużania okresu aktywności zawodowej powinna skłaniać do poszukiwania rozwiązań bardziej elastycznych. Rozwiązanie to trudno uznać ponadto za zgodne z konstytucyjną zasadą równości, skoro przewiduje wygaśnięcie stosunku pracy z powodu wieku tylko w odniesieniu do mianowanych nauczycieli akademickich zatrudnionych w uczelniach publicznych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o zajęcie stanowiska w kwestii możliwości usunięcia powyższych mankamentów regulacji, zawartej w ustawie o szkolnictwie wyższym.
Minister Pracy i Polityki Społecznej (20.09.2012 r.) zgadza się z opinią, że obowiązujące obecnie przepisy dotyczące emerytur i rent są w niektórych kwestiach niezgodne z Prawem o szkolnictwie wyższym. W związku z tym Minister został zobowiązany do przygotowania odpowiedniej ustawy, uwzględniającej konieczność ustania aktywności zawodowej wraz z osiągnięciem odpowiedniego wieku. Ponadto dokonano przeglądu regulacji prawnych związanych z przechodzeniem na emeryturę, będących w zakresie innych resortów. Obecnie projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z podwyższeniem wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn został przekazany do uzgodnień międzyresortowych.
Odnosząc się do zarzutów dotyczących dyskryminacji ze względu na wiek, jako że po ukończeniu określonej liczby lat nauczyciele akademiccy nie mogliby kontynuować swojej aktywności zawodowej, Minister przypomina, że zakaz jakiejkolwiek dyskryminacji w zatrudnieniu został wprowadzony przez Kodeks pracy. Niemniej jednak zatrudnienie nauczycieli akademickich opiera się nie na Kodeksie pracy, a na przepisach ustaw szczególnych (pragmatyk służbowych). Ponadto według unijnej dyrektywy 2000/78/WE, ustalającej warunki równego traktowania w zatrudnieniu, nie może zostać uznane za dyskryminację odmienne podejście do danego pracownika ze względu na jego wiek, jeżeli w ramach prawa krajowego zostanie ono obiektywnie i racjonalnie uzasadnione oraz jeżeli środki służące realizacji tego celu są właściwe i konieczne. Tak więc, odnosząc problem do sytuacji nauczycieli akademickich, przepisy unijne dopuszczają sytuację, w której przechodzą oni na emeryturę ukończywszy 68. rok życia, natomiast po ukończeniu 65 lat ich zatrudnienie możliwe jest jedynie na podstawie umowy na czas określony. A zatem zarzut dyskryminacji jest w tej sprawie nieuzasadniony.