Wystąpienie do Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie doręczania przesyłek sądowych z dnia 2012-11-02.
Wystąpienie do Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie doręczania przesyłek sądowych.
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich napływają skargi obywateli dotyczące doręczania przesyłek w trybie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe. W obecnym stanie prawnym, w przypadku zmiany miejsca zameldowania lub zamieszkania, obywatel nie dysponuje możliwością zabezpieczenia się przed doręczeniem przesyłki z sądu na nieaktualny adres, w sytuacji doręczeń dokonywanych przy tzw. pierwszym piśmie w sprawie, gdy nie wie jeszcze o wszczętym z jego udziałem postępowaniu sądowym. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 2 Prawa pocztowego, żądanie zmiany miejsca doręczenia przesyłki może zgłosić wyłącznie jej nadawca. W myśl art. 26 ust. 2 pkt lc Prawa pocztowego, przesyłki nadawane na zasadach ogólnych mogą być "przekierowane" przez operatora pocztowego na nowy adres. Możliwości takiej nie ma w przypadku przesyłek nadawanych na zasadach szczególnych (§ 24 pkt 6 Regulaminu świadczenia powszechnych usług pocztowych). Podjęcie próby doręczenia i awizowanie przesyłki pod nieaktualnym adresem skutkuje w praktyce jej nieodebraniem, a w konsekwencji zwrotem do nadawcy z adnotacją "nie podjęto w terminie", co wobec fikcji prawnej wynikającej z konstrukcji doręczenia zastępczego, uregulowanego w art. 139 § 1 k.p.c., rodzi dla obywatela określone, często negatywne, konsekwencje prawne. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o ocenę problemu i zajęcie stanowiska.
Minister Administracji i Cyfryzacji (04.01.2013 r.) wyjaśnił, że tryb doręczania pism sądowych jest wyłączony z ustawy - Prawo pocztowe. Na gruncie prawa pocztowego operator pocztowy wypełnia jedynie dyspozycję nadawcy, zaś doręczenie określonego rodzaju korespondencji w poszczególnych procedurach, w tym cywilnej, regulują odrębne przepisy. Przepisy o doręczeniach mają charakter obligatoryjny i wyłączają swobodę w tym zakresie, nie można więc uznać doręczenia za skutecznie dokonane, jeżeli nie nastąpiło według art. 131-147 k.p.c. W sytuacji zmiany miejsca zameldowania lub zamieszkania adresata przed doręczeniem pierwszego pisma w sprawie, pomocne może być skorzystanie przez adresata z możliwości udzielenia pełnomocnictwa pocztowego określonego w art. 38 ustawy - Prawo pocztowe. Przepis art. 139 § 11 k.p.c. dopuszcza możliwość odebrania pisma złożonego w placówce pocztowej przez osobę upoważnioną na podstawie pełnomocnictwa pocztowego do odbioru przesyłek pocztowych, w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe. Odnosząc się do propozycji wprowadzenia zmian polegających na zobowiązaniu operatora do przekazywania sądowi informacji o aktualnym adresie, jeśli taką informacją dysponuje, Minister poinformował, że nowelizacja przepisów w tym zakresie leży w gestii Ministerstwa Sprawiedliwości. W przypadku podjęcia inicjatywy zmiany tych przepisów, Minister Administracji i Cyfryzacji zadeklarował współdziałanie w tej sprawie.