Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ustalania długości stażu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze z dnia 2012-11-14.
Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ustalania długości stażu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.
W skargach napływających do Rzecznika pojawił się problem ustalania długości stażu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze jako warunku niezbędnego do nabycia prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uregulowanego w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przed nowelizacją tej ustawy Sąd Najwyższy badając kwestię uprawnień do wcześniejszej emerytury wskazywał, że do okresu pracy w warunkach szczególnych wlicza się okresy zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego urlopu dla poratowania zdrowia, w czasie trwania tego stosunku pracy, przypadające po 14 listopada 1991 r. Z dniem 1 lipca 2004 r. ustawą z dnia 30 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw zmienione zostały zasady ustalania długości stażu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W świetle art. 32 ust. 1a pkt 1 przy ustalaniu okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zdaniem Sądu Najwyższego wykazanie w dniu 1 stycznia 1999 r. określonego w art. 184 ustawy emerytalnej okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1, obowiązujących po 1 lipca 2004 r. Z odpowiedzi udzielonej przez ZUS wynika, że przy ustalaniu prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej organ rentowy nie stosuje wykładni przyjętej przez Sąd Najwyższy. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o zajęcie stanowiska w sprawie.
Minister Pracy i Polityki Społecznej (20.12.2012 r.) wyjaśnił, że art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych umożliwiający wcześniejsze przejście na emeryturę niektórym pracownikom wykonującym pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest przepisem przejściowym, wygasającym. Od stycznia 2013 r. wiek emerytalny w Polsce będzie stopniowo podwyższany do jednolitego poziomu 67 lat zarówno dla mężczyzn jak i kobiet. W tej sytuacji wszelkie działania zmierzające w istocie do złagodzenia warunków przejścia na emeryturę są niezasadne. Ustalenie długości stażu pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze jako warunku niezbędnego do nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, powinno odbywać się przy uwzględnieniu treści art. 32 ust. 1a pkt 1 tej ustawy oraz immanentnie związanego z nim przepisu § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Przepis art. 32 ust. 1a pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wyłącza uwzględnianie w szczególnym stażu ubezpieczeniowym okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Natomiast z treści § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia Rady Ministrów wynika, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.