Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zasad doręczania pism sądowych w sprawach cywilnych z dnia 2013-01-28.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zasad doręczania pism sądowych w sprawach cywilnych.
W toku korespondencji z Ministrem Sprawiedliwości w sprawie zasad doręczania pism sądowych w sprawach cywilnych Rzecznik Praw Obywatelskich podniósł problem stosowania doręczenia zastępczego, uregulowanego w art. 138 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, a ograniczonego przez akt rangi podustawowej, tj. § 3 ust. 2 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym.
W wystąpieniu z dnia 3 lipca 2012 r. Rzecznik zauważył, że ograniczenie stosowania doręczenia zastępczego powinno zostać zawarte w przepisie o tej samej randze, co przepis wprowadzający takie doręczenie. W innym wypadku powstaje sprzeczność między dającym uprawnienie przepisem ustawy a odbierającym je aktem niższej rangi, co narusza art. 92 w związku z art. 2 Konstytucji RP. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się z prośbą o podjęcie prac legislacyjnych w celu zmiany rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, tj. skreślenie § 3 ust. 2 rozporządzenia - bądź ewentualnie o podjęcie inicjatywy ustawodawczej odnoszącej się do wprowadzenia aktualnej treści § 3 ust. 2 rozporządzenia do Kodeksu postępowania cywilnego.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości poinformował, że problem ten zostanie przedstawiony Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego przy Ministrze Sprawiedliwości, a po zajęciu stanowiska przez Komisję zostanie udzielona odrębnym pismem stosowna odpowiedź. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o poinformowanie, czy Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego zajęła w tej kwestii stanowisko, a także prosi o wyrażenie stanowiska w przedmiotowej sprawie przez Ministra Sprawiedliwości.
Minister Sprawiedliwości (26.02.2013 r.) wyjaśnił, że Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego nie dostrzegła potrzeby podejmowania działań legislacyjnych. Zgodnie z treścią art. 138 § 1 k.p.c. jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo sądowe dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było - administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi, jeżeli osoby te nie są przeciwnikami adresata w sprawie i podjęły się oddania mu pisma. Uszczegółowieniem tej regulacji jest norma przewidziana w § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym. Przepis ten stanowi, że doręczenie adresatowi za pośrednictwem dorosłego domownika, administracji domu, dozorcy domu lub sołtysa, o którym mowa w art. 138 § 1 k.p.c., nie może być stosowane, jeżeli sąd wysyłający umieścił na stronie adresowej przesyłki napis wyłączający taki sposób doręczenia w ogóle lub w stosunku do oznaczonych osób. Doręczyciel nie ma możliwości ustalenia, kto jest czyim przeciwnikiem procesowym w sprawie lub współuczestnikiem o sprzecznych interesach w postępowaniu nieprocesowym. Zatem wyłączenie możliwości doręczenia adresatowi pisma w formie przekazania go do rąk osób będących jego przeciwnikami w sprawie należy do sądu, który w tym celu dokonuje na przesyłce odpowiedniej adnotacji. Mając powyższe na uwadze w ocenie Ministra nie jest zasadne uchylenie § 3 ust. 2 rozporządzenia. Przepis ten, nie wkraczając w materię ustawową, uszczegóławia jedynie sposób postępowania przy doręczaniu korespondencji w trybie doręczenia zastępczego. Nie zachodzi też potrzeba podejmowania inicjatywy legislacyjnej zmierzającej do wprowadzenia normy zawartej w przepisie § 3 ust. 2 rozporządzenia do aktu rangi ustawowej.