Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie prawa osób prowadzących gospodarstwo rolne do świadczenia pielęgnacyjnego z dnia 2013-03-26.
Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie prawa osób prowadzących gospodarstwo rolne do świadczenia pielęgnacyjnego.
Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymuje skargi od opiekunów i rodziców dzieci niepełnosprawnych, którzy z racji posiadania gospodarstwa rolnego napotykają na utrudnienia w dostępie do świadczenia pielęgnacyjnego przyznawanego na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz dodatku do tego świadczenia wynikającego z rządowego programu wspierania niektórych osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne. Wątpliwości wynikają z interpretacji przepisu ustawy o świadczeniach rodzinnych zawierającego definicję pojęcia zatrudnienie i inna praca zarobkowa. Organy decyzyjne w swych rozstrzygnięciach odwołują się do stanowiska wyrażonego przez Naczelny Sąd Administracyjny odnośnie prawa rolnika do świadczenia pielęgnacyjnego. NSA w uchwale siedmiu sędziów z dnia 11 grudnia 2012 r. sygn. akt I OPS 5/12 rozstrzygnął, że prowadzenie gospodarstwa rolnego przez rolnika stanowi negatywną przesłankę przyznania tej osobie świadczenia pielęgnacyjnego. Wydaje się jednak, że stanowisko zaprezentowane w uchwale nie jest podzielane przez resort pracy i polityki społecznej. Świadczyć może o tym opinia wyrażona w tej kwestii w Komunikacie na stronie www.mpips.gov.pl. Konieczne zatem wydaje się rozważenie możliwości wprowadzenia wyraźnej regulacji prawnej wskazującej, że prowadzenie gospodarstwa przez rolnika nie stanowi przeszkody do nabycia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego i świadczeń pochodnych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przeanalizowanie przedstawionego problemu, a także rozważenie możliwości podjęcia inicjatywy legislacyjnej zmierzającej do wyeliminowania wątpliwości dotyczących prawa rolnika do świadczenia pielęgnacyjnego.
Minister Pracy i Polityki Społecznej (16.04.2013 r.) wyjaśnił, że zgodnie z obowiązującymi przepisami rolnik, który nie wykonuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, niezależnie od wielkości gospodarstwa rolnego, może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne, jeżeli spełnia warunek zawarty w ustawie o świadczeniach rodzinnych, czyli jest osobą, która w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, nie podejmuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Naczelny Sąd Administracyjny w wiążącej dla sądów administracyjnych uchwale z dnia 11 grudnia 2012 r. (sygn. akt I OPS 5/12) dokonał odmiennej wykładni przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych i stwierdził, że prowadzenie gospodarstwa rolnego, pomimo że nie mieści się w definicji zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej jest równoznaczne z prowadzeniem działalności i wykonywaniem pracy w tym gospodarstwie. Zdaniem NSA okoliczność ta przesądza, że rolnikowi nie przysługuje świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Na skutek ww. uchwały, nawet pomimo tego, że nie ma ona mocy wiążącej w stosunku do organów właściwych realizujących świadczenia rodzinne, wiele z tych organów odmawia rolnikom przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, pomimo że przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych tego nie zabraniają. W dniu 3 kwietnia 2013 r. wpłynął do Sejmu RP poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych, który dotyczy ujednolicenia zasad przyznawania osobom prowadzącym gospodarstwo rolne świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego. Zgodnie z projektowaną zmianą wprowadzony zostanie przepis jednoznacznie wskazujący, że niewykonywanie pracy w gospodarstwie rolnym, potwierdzone stosownym oświadczeniem, jest równoznaczne ze spełnieniem warunku rezygnacji lub niepodejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.