Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie ochrony praw procesowych osób z zaburzeniami psychicznymi z dnia 2013-04-19.
Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie ochrony praw procesowych osób z zaburzeniami psychicznymi.
Nawiązując do wcześniejszej korespondencji dotyczącej zagadnienia pomocy prawnej dla osoby chorej psychicznie będącej stroną postępowania w przedmiocie przymusowego umieszczenia w szpitalu psychiatrycznym, Rzecznik Praw Obywatelskich przypomniał, że Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia w piśmie z dnia 17 lipca 2012 r. poinformował Rzecznika o uznaniu zasadności postulatu dotyczącego zmiany przepisu art. 48 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego pod kątem wprowadzenia jednoznacznie obligatoryjnej ochrony praw procesowych osób z zaburzeniami psychicznymi. Jednocześnie zapewniono Rzecznika, że propozycje zmian legislacyjnych będą mogły zostać uwzględnione w ramach prac nad projektem założeń do nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. W korespondencji prowadzonej w tej sprawie z Ministrem Sprawiedliwości, Rzecznik podnosił natomiast zarzut dyskryminacji osób wykonujących zawód radcy prawnego. Minister Sprawiedliwości zgodził się, że kwestionowany przepis niezasadnie ogranicza możliwość ustanowienia pełnomocnika z urzędu. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w piśmie z dnia 5 lipca 2012 r. poinformował Rzecznika, że kwestia ta zostanie przedstawiona Ministrowi Zdrowia, do którego właściwości należy problematyka regulowana ustawą o ochronie zdrowia psychicznego. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przekazanie informacji na temat aktualnego stanu prac legislacyjnych dotyczących nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz przewidywanego terminu wprowadzenia w życie zapowiedzianych zmian.
Minister Zdrowia (22.07.2013 r.) poinformował, że obecnie opracowywany jest projekt nowelizujący ustawę o ochronie zdrowia psychicznego. W ramach nowelizacji planowane jest wprowadzenie zmian w art. 48 tej ustawy. Stosownie do jego aktualnego brzmienia, sąd może ustanowić dla osoby, której postępowanie dotyczy bezpośrednio, adwokata z urzędu, nawet bez złożenia wniosku, jeżeli osoba ta ze względu na stan zdrowia psychicznego nie jest zdolna do złożenia wniosku, a sąd uzna udział adwokata w sprawie za potrzebny. Przepis ten nie oznacza "dowolności" w rozważanej materii. Mając jednak na uwadze przedmiot postępowania przed sądem, obejmujący kontrolę legalności przyjęcia i przebywania w szpitalu osoby z zaburzeniami psychicznymi, która nie wyraziła na to zgody, a także szczególną sytuację osoby, której postępowanie dotyczy bezpośrednio, zasadne wydaje się zapewnienie takiej osobie obligatoryjnej ochrony jej praw. W trakcie przygotowywania projektowanych regulacji, pojawiła się konieczność zmiany przepisów regulujących przyjęcie osób całkowicie ubezwłasnowolnionych do domu pomocy społecznej. Projektowane zmiany będą wzorowane na przepisach odnoszących się do umieszczania osób całkowicie ubezwłasnowolnionych w szpitalach psychiatrycznych. Projekt nowelizujący przepisy ustawy o ochronie zdrowia psychicznego zostanie w najbliższym czasie przedłożony pod obrady kierownictwa Ministerstwa Zdrowia.