Wystąpienie do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie zasad uczestnictwa w programie "Diamentowy Grant" z dnia 2013-05-20.
Wystąpienie do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie zasad uczestnictwa w programie "Diamentowy Grant".
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi od osób zainteresowanych uczestniczeniem w programie "Diamentowy Grant". Celem programu jest skrócenie ścieżki kariery naukowej poprzez stworzenie warunków do wcześniejszego przygotowania pracy doktorskiej. Skarżący wskazują, że ogłoszona przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego druga edycja tego programu zmienia w znaczący sposób dotychczasowe zasady uczestnictwa, ograniczając możliwość uczestniczenia w nim absolwentom studiów z lat ubiegłych. Tymczasem postanowienia ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym zawierają jasne kryteria podmiotowe i przedmiotowe, określające kto, w jakiej procedurze i na jakich warunkach może otrzymać środki na badania naukowe. Pojawia się uzasadniona wątpliwość, czy w świetle ustawowej regulacji, nie przewidującej możliwości uszczegóławiania, uzupełniania, a tym bardziej modyfikowania, kryteriów ubiegania się o środki finansowe, określonych przez ustawodawcę minister, jako organ wykonawczy, może formułować w warunkach konkursowych nie stanowiących źródła powszechnie obowiązującego prawa takie wymagania, które wprowadzają ograniczenia podmiotowe w stosunku do kręgu osób uprawnionych określonego przepisami ustawy. Na skutek ogłoszenia przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego kryteriów, które ograniczyły zakres podmiotowy osób kwalifikujących się do uzyskania środków, pokrzywdzeni czują się absolwenci z lat ubiegłych, dla których program "Diamentowy Grant" stał się niedostępny. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o ustosunkowanie się do przedstawionej sprawy i przedstawienie niezbędnych wyjaśnień.
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego (05.08.2013 r.) poinformowała, że dotychczasowe przepisy w omawianym zakresie spowodowały wiele wątpliwości interpretacyjnych. Przygotowana nowelizacja ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym obejmuje zmianę art. 187a tak, aby w przyszłości uniknąć niejasności w tym zakresie. Ponadto wprowadzono zapis, który reguluje uprawnienia laureatów konkursu "Diamentowy Grant" w zakresie zagwarantowania im dostępności do kształcenia na studiach doktoranckich. Programy Ministra znajdują umocowanie prawne w art. 26 ustawy o zasadach finansowania nauki. W oparciu o ten przepis, program pn. "Diamentowy Grant" został ustanowiony komunikatem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 października 2011 r. o ustanowieniu programu "Diamentowy Grant". Program umożliwia stworzenie możliwości rozwoju naukowego wybitnie uzdolnionym, prowadzącym badania naukowe, absolwentom studiów pierwszego stopnia lub studentom po ukończeniu trzeciego roku jednolitych studiów magisterskich. Celem dokonanej w 2011 r. reformy szkolnictwa wyższego było skrócenie ścieżki kariery naukowej aktualnym absolwentom poprzez umożliwienie im uzyskania stopnia naukowego doktora bez posiadania tytułu zawodowego magistra (lub innego równorzędnego) przy stworzeniu możliwości kontynuowania studiów drugiego stopnia. Rozstrzygnięcie I edycji konkursu wykazało, że uwzględnienie w konkursie studentów V roku studiów lub adekwatnie II roku studiów uzupełniających powoduje, że cel programu tj. skrócenie ścieżki kariery naukowej nie zostaje osiągnięty, gdyż ci studenci w momencie rozstrzygania konkursu są tuż przed egzaminem lub już po złożeniu egzaminu magisterskiego. Z tych względów potencjalna grupa studentów/absolwentów studiów I stopnia, mogących uzyskać wsparcie finansowe w II edycji konkursu w ramach programu "Diamentowy Grant" została określona tak, aby skrócenie ścieżki rozwoju kariery naukowej było możliwe.