Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie wysokich kosztów lustracji spółdzielni mieszkaniowych z dnia 2013-05-23.
Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie wysokich kosztów lustracji spółdzielni mieszkaniowych.
Rzecznik Praw Obywatelskich podjął kilka lat temu problem dotyczący wysokich kosztów lustracji spółdzielni, przeprowadzanych przez związki rewizyjne spółdzielni mieszkaniowych. Zagadnienie to nie doczekało się wówczas regulacji ustawowej, mimo iż zarówno ówczesny Minister Sprawiedliwości, jak i Minister Infrastruktury dostrzegli wady istniejących przepisów. Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich nadal wpływają skargi od członków spółdzielni mieszkaniowych, jak i samych spółdzielni mieszkaniowych odnoszące się do tego zagadnienia. Piszący podkreślają, że spółdzielnia mieszkaniowa zrzeszona w związku płaci wysokie roczne składki. Tymczasem, w razie zlecenia lustracji spółdzielnia jest obowiązana wpłacić związkowi, w którym jest zrzeszona, kolejną bardzo wysoką opłatę, a dodatkowo pokryć koszt zakwaterowania i przejazdów lustratora oraz wypłacić mu diety. W ocenie Rzecznika treść przepisu art. 91 § 3 Prawa spółdzielczego wskazuje, że w spółdzielniach mieszkaniowych, które są zrzeszone w związkach rewizyjnych, lustracja powinna być przeprowadzona nieodpłatnie, tzn. powinna być finansowana w ramach składki członkowskiej uiszczanej przez spółdzielnię. Zasadnym byłoby wprowadzenie do Prawa spółdzielczego przepisów, które w sposób generalny i jednoznaczny regulowałyby zasadnicze kwestie związane z ustalaniem zasad odpłatności za badania lustracyjne. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie podjęcia działań w celu doprowadzenia do zmiany stanu prawnego w omawianym zakresie.
Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (06.06.2013 r.) poinformował, że wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich przekazał Ministrowi Sprawiedliwości jako podmiotowi właściwemu do zajęcia stanowiska w kwestii uregulowań dotyczących funkcjonowania lustracji spółdzielni.
Minister Sprawiedliwości (22.07.2013 r.) stwierdził w odpowiedzi, że pewnym rozwiązaniem omawianego problemu, dostępnym już na gruncie obecnie obowiązujących przepisów, mogłoby być podjęcie przez spółdzielnie tworzące związek rewizyjny działań - czy to już na etapie tworzenia związku, czy też w trakcie jego istnienia - które skutkowałyby wprowadzeniem do statutu związku rewizyjnego odpowiednich zapisów regulujących w sposób jasny i przejrzysty zasady przeprowadzania w spółdzielniach w nim zrzeszonych badań lustracyjnych, a w tym również kwestie odpłatności. Obecnie podejmowane są próby uregulowania zasad wykonywania lustracji na poziomie ustawowym (poselskie projekty ustaw zmieniających Prawo spółdzielcze - druki sejmowe nr 980 i 1005). Do projektów tych Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało stanowiska Rządu, w których odniesiono
się również do propozycji jednoznacznego określenia w ustawie, że przeprowadzenie lustracji odbywa się odpłatnie. W stanowiskach tych zaznaczono, że samo wprowadzenie, jako zasady, odpłatności może być rozwiązaniem niekompletnym, jeśli nie będzie mu towarzyszyło przynajmniej określenie reguł ustalania należności za tego rodzaju czynności. Obecnie wskazane projekty, wraz z innymi dotyczącymi zmian w Prawie spółdzielczym i w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych, są przedmiotem prac parlamentarnych prowadzonych w Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw z zakresu prawa spółdzielczego. W pracach tych bierze również aktywny udział, jako przedstawiciel Rządu, Minister Sprawiedliwości.