Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie przyznania Sybirakom statusu osoby represjonowanej z dnia 2013-06-16.
Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie przyznania Sybirakom statusu osoby represjonowanej.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynął wniosek Związku Sybiraków o spowodowanie podjęcia przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej działań w sprawie przyznania statusu osoby represjonowanej wszystkim Sybirakom, bez konieczności przeprowadzania badań przez lekarzy orzeczników ZUS, mających na celu stwierdzenie związku pobytu w miejscach zesłania z istniejącym inwalidztwem. Problemy orzecznicze związane z przyznawaniem tych uprawnień są od wielu lat przedmiotem licznych skarg kierowanych do Rzecznika. Rzecznik Praw Obywatelskich kierował w tej sprawie wystąpienia do Ministra Pracy i Polityki Społecznej oraz Prezesa ZUS. Z uwagi na zaawansowany wiek zainteresowanych, liczba osób uprawnionych do renty z tytułu podlegania represjom w związku z pobytem na zesłaniu w ZSRR z roku na rok jest coraz mniejsza. Jak podnoszą zainteresowani, najgorsza sytuacja występuje w Zielonogórskim Oddziale Związku Sybiraków, gdzie 75% osób nie ma statusu osoby represjonowanej. W innych regionach kraju status osoby represjonowanej posiada od 80 % do 99 % Sybiraków. Skarżący wskazują, że często się zdarza, iż osoby z tej samej rodziny, lecz mieszkające w innych regionach kraju posiadają uprawnienia osoby represjonowanej, a mieszkające w zasięgu działania zielonogórskiego oddziału ZUS takich uprawnień nie posiadają. Ponadto, zdaniem skarżących, lekarze orzecznicy nie biorą pod uwagę faktu długoletniego przebywania w ekstremalnych warunkach życia na Syberii uznając, że ta okoliczność pozostaje bez wpływu na obecny stan zdrowia Sybiraków. W ocenie Rzecznika wiedza medyczna nie daje podstaw do formułowania jednoznacznych opinii, że zły stan zdrowia osoby zesłanej na Sybir, znajdującej się obecnie w starszym wieku, pozostaje bez związku z zesłaniem. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie możliwości rozwiązania przedstawionego problemu.
Minister Pracy i Polityki Społecznej (27.08.2013 r.) wyjaśnił, że w świetle obowiązujących rozwiązań postulat przyznania statusu osoby represjonowanej wszystkim Sybirakom, bez konieczności przeprowadzania badań przez lekarzy orzeczników ZUS nie znajduje uzasadnienia. Wprowadzenie takich rozwiązań powodowałoby przyznanie osobom, które przebywały na przymusowych zesłaniach i deportacji w ZSRR, szczególnych uprawnień inwalidy wojennego jedynie na podstawie stwierdzenia faktu tego przymusowego zesłania i deportacji. Byłoby to preferencyjne traktowanie tych osób w porównaniu z kombatantami - inwalidami wojennymi, w przypadku których warunkiem koniecznym do uzyskiwania takich uprawnień byłby stosowany wymóg powstania niezdolności do pracy z określonymi działaniami i okolicznościami stwierdzony orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej ZUS. Jednocześnie Minister poinformował, że Sejmowi obecnej kadencji został przedłożony poselski projekt ustawy o przyznaniu świadczenia pieniężnego i renty inwalidzkiej przysługującej Sybirakom - kombatantom przebywającym w latach 1939-1956 na przymusowym zesłaniu lub deportacji w byłym Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Projekt ten został skierowany do opinii Biura Legislacyjnego i Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu.