Wystąpienie do Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania w sprawie edukacji osób głuchych z dnia 2013-06-16.
Wystąpienie do Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania w sprawie edukacji osób głuchych.
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęło blisko 100 skarg w sprawie nieuwzględnienia w Krajowym Programie Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013 - 2016 działań mających na celu opracowanie i wdrożenie systemu nauczania języka polskiego jako języka obcego oraz Polskiego Języka Migowego głuchych uczniów. Rzecznik zgadza się z oceną skarżących, że w Polsce nie jest realizowane prawo osób głuchych do edukacji w Polskim Języku Migowym. Stałym postulatem środowiska osób głuchych jest zapewnienie w szkołach dla głuchych uczniów nauczania dwujęzycznego, tj. przede wszystkim nauczania Polskiego Języka Migowego oraz języka polskiego jako języka obcego, a w dalszej kolejności zapewnienie nauczania wszystkich przedmiotów w Polskim Języku Migowym. W ocenie Ministerstwa Edukacji Narodowej nie ma potrzeby podejmowania na poziomie rządowym dodatkowych działań w kwestii edukacji osób głuchych. Ze stanowiska Ministerstwa wynika, że jedynie od decyzji nauczycieli i dyrektorów szkół zależy, czy w szkole organizowane są dodatkowe lekcje Polskiego Języka Migowego czy lekcje języka polskiego jako języka obcego. Polski Język Migowy jest najważniejszym środkiem komunikacji osób głuchych, nie jest zatem wystarczające uwzględnienie go w ramach zajęć dodatkowych czy rozwijających zainteresowania uczniów. Niezbędne jest podjęcie działań na poziomie Ministerstwa Edukacji Narodowej mających na celu opracowanie i wdrożenie systemu nauczania języka polskiego na zasadzie nauczania języka obcego i Polskiego Języka Migowego we wszystkich szkołach dla głuchych. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o wyjaśnienie, czy w Krajowym Programie Działań na Rzecz Równego Traktowania na lata 2013 - 2016 zostaną ostatecznie uwzględnione działania mające na celu wdrożenie systemu nauczania dwujęzycznego i tym samym realizację prawa do edukacji głuchych uczniów w języku migowym.
Minister Edukacji Narodowej (23.07.2013 r.) przekazała kopię odpowiedzi, jakiej udzieliła Pełnomocnikowi Rządu ds. Równego Traktowania. Minister podtrzymała opinię, że wprowadzenie do Krajowego Programu Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013 - 2016 zadań mających na celu opracowanie i wdrożenie systemu nauczania języka polskiego jako języka obcego oraz Polskiego Języka Migowego głuchych uczniów, nie jest konieczne. Wymagałaby to podjęcia międzyresortowych działań skutkujących koniecznością zaangażowania wysokich środków finansowych nie tylko na realizację tych działań, ale również na przygotowanie i wdrożenie zmian o charakterze systemowym, obejmujących m. in. opracowanie i wdrożenie systemu zapewniania podręczników szkolnych do nauki języka migowego i w języku migowym, finansowania zatrudniania nauczycieli lub osób na stanowisku pomocy nauczyciela, posługujących się językiem migowym w każdym oddziale, do którego uczęszcza uczeń niesłyszący, zapewnienie profesjonalnych szkoleń dla tłumaczy języka migowego/nauczycieli lub pomocy nauczyciela. Powyższe konsekwencje należy rozważyć w świetle aktualnej sytuacji finansów państwa.
Jednocześnie Minister zapewniła, że kwestie kształcenia uczniów niepełnosprawnych, w tym uczniów niesłyszących, stanowią obszar szczególnego zainteresowania Ministerstwa Edukacji Narodowej. Wyrazem tego są wprowadzane konsekwentnie od 2008 r. zmiany w przepisach prawa, umożliwiające realizowanie procesu kształcenia adekwatnego do potrzeb wsparcia ucznia ze specjalnymi potrzebami, w tym ucznia niesłyszącego, jak również działania podejmowane w ramach projektów systemowych i projektów realizowanych przez podmioty wyłonione w ogłaszanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej otwartych konkursach ofert na realizację zadań publicznych.