Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie nieprawidłowości w funkcjonowaniu systemu viaTOLL z dnia 2013-06-19.

Adresat:
MINISTERSTWO TRANSPORTU BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ
Sygnatura:
RPO/691806/11/V/623.6 RZ
Data sprawy:
2013-06-19
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie nieprawidłowości w funkcjonowaniu systemu viaTOLL.

Zastrzeżenia Rzecznika budzi sytuacja, w której obowiązujące regulacje dotyczące kar administracyjnych za naruszenie obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej za przejazd po drogach krajowych nie spełniają wymogu określoności przepisów prawnych. Kwestie decydujące o odpowiedzialności finansowej obywatela, takie jak sposób stwierdzenia naruszeń obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej, nie są uregulowane w przepisach ustawy o drogach publicznych. W praktyce o odpowiedzialności finansowej decyduje usytuowanie bramownic rejestrujących obrazy pojazdów. Wysokość najwyższej z przewidzianych kar za uchybienie obowiązkom opłaty elektronicznej jest zbliżona do średniego miesięcznego wynagrodzenia. Kumulacja kar może prowadzić do utraty płynności finansowej przez przedsiębiorców działających na rynku transportu drogowego. Taki stan rzeczy, uwzględniający jedynie fiskalny interes państwa, wymaga pilnej zmiany, w szczególności poprzez dostosowanie wysokości grożących kar do realiów życia społecznego oraz wymogu proporcjonalności. Kolejną kwestią wymagającą zmiany jest regulacja przewidująca rygor natychmiastowej wykonalności dla decyzji nakładających kary pieniężne. Doprecyzowania wymaga definicja pojazdu, za którego przejazd należy wnieść opłatę elektroniczną, a także rozumienie obowiązku niezwłocznego zjechania z drogi płatnej w przypadku stwierdzenia niesprawności urządzenia pokładowego. Rozważyć należy też kwestię dopuszczalności utrwalania w formie zapisów ewidencyjnych obrazów wszystkich pojazdów poruszających się danym odcinkiem drogi. Skarżący zgłaszają również zarzuty wobec działalności operatora systemu. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie, a w szczególności o pilne podjęcie odpowiednich działań legislacyjnych.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2013-08-06
Opis odpowiedzi:

Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (06.08.2013 r.) poinformował, że Ministerstwo podjęło prace nad zmianą przepisów dotyczących odpowiedzialności użytkowników naruszających obowiązek uiszczania opłaty elektronicznej. Najistotniejsze zmiany to: wprowadzenie zasady, że za poszczególne naruszenia popełnione w trakcie jednej doby nie będzie mogła zostać nałożona więcej niż jedna kara administracyjna; zmiana adresata sankcji administracyjnej; niższe kary dla kierowców oraz dla właścicieli/posiadaczy samochodów osobowych złączonych z przyczepą o łącznej dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony; likwidacja obligatoryjnego rygoru natychmiastowej wykonalności dla decyzji w sprawie nałożenia kary; wprowadzenie zasady przedawniania się naruszeń obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej; przyjęcie odpowiednich przepisów przejściowych. Odnosząc się do kwestii dookreślenia pojazdu, za którego można w systemie viaTOLL wymagać wniesienia opłaty elektronicznej Minister podkreślił, że przepisy ustawy o drogach publicznych w tym zakresie nie powinny budzić żadnych wątpliwości. Przewiduje się też rezygnację z penalizowania naruszenia obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej, polegającego na niezjechaniu z drogi objętej obowiązkiem uiszczenia opłaty elektronicznej w przypadku stwierdzenia niesprawności urządzenia pokładowego. Podmiotem odpowiedzialnym za prawidłowe funkcjonowanie systemu viaTOLL, w tym za bieżący nadzór i kontrolę działań prowadzonych przez Operatora systemu jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej monitoruje działalność GDDKiA jako podmiotu pobierającego opłatę elektroniczną w ramach bieżącej współpracy.