Zgłoszenie udziału w postępowaniu w sprawie skargi konstytucyjnej T. J. dotyczącej prawa pokrzywdzonego do udziału w posiedzeniu sądu w przedmiocie umorzenia postępowania przed rozprawą z dnia 2013-06-21.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu w sprawie skargi konstytucyjnej T. J. dotyczącej prawa pokrzywdzonego do udziału w posiedzeniu sądu w przedmiocie umorzenia postępowania przed rozprawą.
Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawia następujące stanowisko: art. 339 § 5 k.p.k. w związku z art. 54 § 1 k.p.k. w zakresie, w jakim nie przewiduje prawa pokrzywdzonego do wzięcia udziału w posiedzeniu sądu w przedmiocie umorzenia postępowania przed rozprawą, podczas gdy pokrzywdzony ma prawo złożenia oświadczenia, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego, aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej - jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji RP.
Pokrzywdzony może złożyć oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej. W przeciwnym razie nie uzyska statusu strony postępowania sądowego i nie będzie wezwany na posiedzenie w przedmiocie umorzenia postępowania przed rozprawą. Posiedzenie to ma istotne znaczenie z punktu widzenia praw pokrzywdzonego, ponieważ może zapaść na nim postanowienie kończące postępowanie i rozstrzygające o głównym przedmiocie procesu, tj. kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego. Istotą zarzutu naruszenia prawa do sądu w niniejszej sprawie jest takie ukształtowanie przepisów proceduralnych dotyczących wstąpienia przez pokrzywdzonego w prawa strony i dochodzenia przed sądem swych interesów naruszonych przez przestępstwo, że bez swojej winy zostaje on pozbawiony tego statusu. W praktyce zaskarżony przepis w analizowanym zakresie zamyka pokrzywdzonemu dostęp do organów ochrony prawnej, czyniąc prawo do sądu prawem pozornym. Stworzenie dla pokrzywdzonego prawa do wstąpienia w rolę strony w postępowaniu sądowym i wiążących się z tym uprawnień powinno być związane z zagwarantowaniem realizacji tego prawa. W przeciwnym razie naruszona zostaje zasada zaufania obywatela do państwa i stanowionego przezeń prawa.