Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zapewnienia sprawnego funkcjonowania instytucji lekarzy sądowych z dnia 2013-06-26.

Adresat:
MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI
Sygnatura:
RPO/706424/12/I/125.4 RZ
Data sprawy:
2013-06-26
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zapewnienia sprawnego funkcjonowania instytucji lekarzy sądowych.

Nierozwiązanym problemem polskiego wymiaru sprawiedliwości pozostaje brak sprawnego funkcjonowania instytucji lekarzy sądowych, przejawiający się w deficycie lekarzy zainteresowanych pełnieniem tej funkcji. Z analizy skarg indywidualnych wpływających do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, iż obecny stan powoduje negatywne dla obywateli skutki prawne. Sądy odrzucają bowiem wnioski o odroczenie terminu rozprawy z uwagi na brak przedłożenia zaświadczenia od lekarza sądowego przez zobowiązaną do stawiennictwa w sądzie osobę w przypadku, gdy dostęp do lekarza sądowego z przyczyn niezależnych od niej jest niemożliwy lub znacznie utrudniony. Regulacja, która w założeniu ustawodawcy miała usprawnić pracę sądów nie gwarantuje obywatelom realnego prawa do sądu, w szczególności prawa do rzetelnego procesu sądowego. Zdaniem Rzecznika, w celu zapewnienia sprawnego i powszechnego dostępu obywateli do lekarza sądowego konieczne jest przyjęcie przez Ministerstwo Sprawiedliwości efektywnych rozwiązań systemowych, których rezultatem będzie usprawnienie procedur pozyskiwania kandydatów na to stanowisko. W przeciwnym razie, państwo polskie może narazić się na zarzut naruszenia międzynarodowych standardów dotyczących prawa do sądu, w tym postanowień Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o poinformowanie jakie działania zamierza podjąć Minister Sprawiedliwości w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania instytucji lekarza sądowego.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2013-07-30
Opis odpowiedzi:

Minister Sprawiedliwości (30.07.2013 r.) poinformował, że instytucja lekarza sądowego została wprowadzona ustawą z dnia 15 czerwca 2007 r. o lekarzu sądowym. Z uwagi na małe zainteresowanie ze strony lekarzy pełnieniem funkcji lekarza sądowego, w Ministerstwie Sprawiedliwości podjęte zostały prace legislacyjne nad nowelizacją tej ustawy. W toku prac uznano, że skutecznym sposobem pozyskania kandydatów na lekarzy sądowych może być podwyższenie wynagrodzenia za wystawienie zaświadczenia. Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 listopada 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wynagrodzenia przysługującego lekarzowi sądowemu i trybu finansowania tego wynagrodzenia oraz zwrotu kosztów dojazdu, a także wzoru zestawienia wystawionych zaświadczeń, z dniem 1 grudnia 2012 r. wynagrodzenie za wydanie zaświadczenia zostało podwyższone do 100 zł. Departament Sądów, Organizacji i Analiz Wymiaru Sprawiedliwości Ministerstwa Sprawiedliwości w okresach półrocznych zbiera informacje o liczbie umów zawartych z lekarzami sądowymi. Aktualnie do Ministerstwa Sprawiedliwości przekazywane są dane za I półrocze 2013 r., których analiza pozwoli na ocenę skuteczności wprowadzonej zmiany. W przypadku gdyby podwyższenie wynagrodzenia lekarza sądowego za wystawienie zaświadczenia nie przyniosło spodziewanych efektów w zakresie wzrostu liczby lekarzy sądowych, przedmiotem rozważań będzie nowelizacja przepisów ustawy o lekarzu sądowym.