Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie pobierania opłat za zmianę zezwolenia na prowadzenie apteki, jeżeli zmiana została spowodowana działaniami organów władzy publicznej.

Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi o stwierdzenie niezgodności art. 105 ust. 2 ustawy - Prawo farmaceutyczne w zakresie, w jakim nakazuje pobranie opłaty za zmianę zezwolenia na prowadzenie apteki w sytuacji, gdy zmiana ta została spowodowana działaniami organów władzy publicznej z zasadą zaufania obywateli do państwa i prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji RP.

Apteka ogólnodostępna może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia na prowadzenie apteki. Zmiana jednego z elementów składowych zezwolenia pociąga za sobą konieczność zmiany zezwolenia. Za udzielenie zezwolenia na prowadzenie apteki pobierana jest opłata w wysokości pięciokrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Za zmianę zezwolenia lub jego przedłużenie w przypadku wydania zezwolenia na czas ograniczony pobiera się opłatę w wysokości połowy tej kwoty. Obowiązek uiszczenia opłaty powstaje także wówczas, gdy zmiana zezwolenia nie wynika z działań podejmowanych przez podmiot prowadzący aptekę, lecz została wywołana działaniami organów władzy publicznej polegającymi np. na zmianie nazwy miejscowości, zmianie granic gminy czy też zmianie nazwy ulicy. Okoliczność ta nie została jednak uwzględniona w ustawie - Prawo farmaceutyczne. Ustawodawca powinien wyłączyć pobieranie opłaty za czynności administracyjne, które zostały wywołane przez władzę publiczną, zaś wszelkie koszty z tego wynikające powinny zostać pokryte ze środków budżetowych. Przyjęte obecnie rozwiązanie jest sprzeczne z konstytucyjną zasadą zaufania obywateli do państwa i prawa, która opiera się na pewności prawa, a więc na takim zespole cech przysługujących prawu, które zapewniają jednostce bezpieczeństwo prawne, umożliwiające przewidywalność działań organów państwa, a także prognozowanie własnych działań.