Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych w sprawie dofinansowania usługi tłumacza migowego dla studentów niesłyszących z dnia 2013-08-19.

Adresat:
PEŁNOMOCNIK RZĄDU D/S OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Sygnatura:
RPO/740412/13/I/4.1.8 RZ
Data sprawy:
2013-08-19
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
nieuwzględnienie wystąpienia Rzecznika
Opis sprawy:

Wystąpienie do Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych w sprawie dofinansowania usługi tłumacza migowego dla studentów niesłyszących.

Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymuje informacje o problemach związanych z finansowaniem tłumaczy migowych w szkołach wyższych. Pomimo iż współczynnik wsparcia dla studentów niesłyszących jest najwyższy w algorytmie naliczania dotacji dla studentów z niepełnosprawnościami, kwota uzyskana z budżetu państwa na edukację studenta niesłyszącego jest zdecydowanie niewystarczająca. W konsekwencji student głuchy ma zapewnioną usługę tłumacza języka migowego tylko wtedy, gdy uczelnia dopłaca do tej usługi z własnych środków finansowych. Dodatkowe wsparcie finansowe zostało przewidziane w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zgodnie z tą ustawą, do zadań powiatu należy dofinansowanie usługi tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika. W związku z regulacją ustawy należy stwierdzić, że student może zwrócić się o dofinansowanie usługi tłumacza do powiatu. Odmienna interpretacja, przyjmująca, że wsparcie z PFRON na usługę tłumacza nie jest możliwe, prowadzi do ograniczenia dostępu do szkolnictwa wyższego osobom niesłyszącym. Środki otrzymywane przez uczelnię na kształcenie studenta niesłyszącego z budżetu są zbyt małe, aby zapewnić dostęp do tłumacza. Taka sytuacja prowadzi z kolei do naruszenia ratyfikowanej przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Tymczasem do Rzecznika docierają informacje, że otrzymanie wsparcia ze środków powiatu na dofinansowanie nauki na uczelni wyższej spotyka się z odmową. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośba o przedstawienie stanowiska na temat możliwości finansowania usługi tłumacza języka migowego ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez powiaty.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2013-12-05
Opis odpowiedzi:

Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (05.12.2013 r.) wyjaśnił, że z dniem 1 stycznia 2012 roku weszła w życie nowelizacja ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, która wprowadziła zmiany m.in. w zakresie udzielania dotacji z budżetu państwa dla publicznych i niepublicznych uczelni. Zgodnie z ustawą, uczelnie publiczne i niepubliczne otrzymują z budżetu państwa dotacje między innymi na zadania związane ze stwarzaniem studentom i doktorantom, będącym osobami niepełnosprawnymi warunków do pełnego udziału w procesie kształcenia. Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych do zadań powiatu należy dofinansowanie usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika. W obowiązujących przepisach nie określono katalogu sytuacji, w których osoba niepełnosprawna może korzystać z pomocy tłumacza języka migowego, finansowanej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Organ realizujący to zadanie sam dokonuje kwalifikacji, oceniając indywidualne potrzeby i możliwości osoby niepełnosprawnej. Ponadto środki PFRON przeznaczone są na różne zadania, co oznacza, że przekazywane zgodnie z algorytmem środki powinny uwzględniać potrzeby wszystkich grup osób niepełnosprawnych. Pomoc udzielana osobom niepełnosprawnym przez jednostki samorządu terytorialnego nie jest świadczeniem obligatoryjnym, uwarunkowana jest bowiem kilkoma czynnikami, tj. wielkością środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych będących w dyspozycji tej jednostki oraz liczbą złożonych wniosków. Rozstrzygnięcie w sprawie sposobu rozpatrzenia wniosku osoby niepełnosprawnej o przyznanie dofinansowania ze środków PFRON należy do jednostki samorządu terytorialnego, które dysponuje całością dokumentacji, jest dysponentem w/w środków i odpowiada za ich wydatkowanie.