Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie z wniosku Rzecznika Praw Dziecka o podjęcie uchwały wyjaśniającej przepisy dotyczące obowiązku gminy zapewnienia dzieciom dojazdu do szkoły i przedszkola z dnia 2013-09-13.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie z wniosku Rzecznika Praw Dziecka o podjęcie uchwały wyjaśniającej przepisy dotyczące obowiązku gminy zapewnienia dzieciom dojazdu do szkoły i przedszkola.
Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawia następujące stanowisko: Przepisy ustawy o systemie oświaty regulujące obowiązek gminy zapewnienia dzieciom dojazdu do szkoły i przedszkola pozwalają na realizację tego obowiązku przez wyznaczenie punktów zbiorczych oddalonych od miejsca zamieszkania uczniów o mniej niż maksymalne odległości wynikające z art. 14a ust. 2 i 17 ust. 2 ustawy. Zawarte w przepisach art. 14a ust. 3 i 17 ust. 2 ustawy o systemie oświaty określenie "droga dziecka z domu do szkoły" odnosi się do sposobu liczenia odległości, po przekroczeniu której na gminie spoczywa obowiązek zorganizowania dojazdu (jest to zatem faktyczna odległość pomiędzy domem ucznia a przedszkolem lub szkołą). Określenie to nie odnosi się do trasy przejazdu pojazdu, którym gmina zapewnia transport. W uzasadnieniu stanowiska Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdza, że z ustawy nie wynika jednoznacznie, czy dzieci powinny być odbierane bezpośrednio spod domu, czy też gmina może wyznaczyć im miejsce zbiórki w odległości 3-4 km od miejsca zamieszkania. Kwestia ta budzi wątpliwości w orzecznictwie sądów administracyjnych. W ocenie Rzecznika celem przepisów jest zapewnienie, że żadne dziecko nie będzie zmuszone do pokonywania odległości większych niż 3-4 km. Odmienna interpretacja byłaby tylko pozornie korzystniejsza dla uczniów. Gminy, zwłaszcza mniej zamożne, niechętnie decydowałyby się na zorganizowanie własnego środka transportu i częściej korzystałyby z możliwości wywiązania się ze swych ustawowych obowiązków poprzez zwrot biletu komunikacji publicznej.
Wniosek rozpoznany (uchwała z dnia 9 grudnia 2013 r., sygn. akt I OPS 3/13). Naczelny Sąd Administracyjny podjął następującą uchwałę: Obowiązek zapewnienia bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu uczniów, o którym mowa w art. 17 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), gmina może wykonywać w ten sposób, że wyznaczy miejsca, z których uczniowie są przewożeni do szkoły, z tym że miejsca te nie mogą być w odległości od domu ucznia przekraczającej odległości określone w art. 17 ust. 2 tej ustawy. W pozostałym zakresie sąd odmówił podjęcia uchwały.