Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie odrębnych obwodów głosowania z dnia 2013-10-02.

Adresat:
PAŃSTWOWA KOMISJA WYBORCZA
Sygnatura:
RPO/748842/13/I/114.1 RZ
Data sprawy:
2013-10-02
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie odrębnych obwodów głosowania.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca uwagę w wystąpieniu na problematykę funkcjonowania odrębnych obwodów głosowania w kontekście potrzeby wprowadzenia ewentualnych zmian legislacyjnych, mających na celu zapewnienie lepszej ochrony praw człowieka i obywatela. Obwody odrębne mają na celu stworzenie takich warunków organizacyjnych, by krąg osób korzystających z podmiotowych praw wyborczych był maksymalnie szeroki. Ich funkcjonowanie m.in. w zakładach opieki zdrowotnej, czy też domach pomocy społecznej umożliwia czynny udział w głosowaniu osobom z niepełnosprawnościami, osobom chorym, starszym, często mającym problemy z poruszaniem się. Jest to rozwiązanie stosowane na podstawie ustawy - Kodeks wyborczy, w której określono tryb tworzenia obwodów odrębnych w zakładach opieki zdrowotnej, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych oraz w oddziałach zewnętrznych takich zakładów i aresztów. Ustawa o referendum lokalnym nie zawiera podobnych regulacji prawnych i dlatego w wyborach lokalnych obwody odrębne nie zawsze są ustanawiane. Ustawa ta stanowi jedynie, że referendum przeprowadza się w stałych obwodach głosowania. Stąd też pojawiły się opinie, że tworzenie takich obwodów w przypadku referendum lokalnego nie jest ustawowo nakazane. Rzecznik przychyla się do stanowiska Państwowej Komisji Wyborczej, która wskazała na konieczność tworzenia obwodów odrębnych w obecnym stanie prawnym oraz wydała odpowiednie zalecenia dla komisarzy wyborczych. W ocenie Rzecznika do ustawy o referendum lokalnym należy wprowadzić przepisy wyraźnie wskazujące, jak ma to miejsce w Kodeksie wyborczym, na konieczność tworzenia obwodów odrębnych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przedstawienie stanowiska w tej sprawie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2013-10-08
Opis odpowiedzi:

Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej (08.10.2013 r.) w pełni podziela pogląd Rzecznika Praw Obywatelskich o konieczności dokonania zmian w ustawie o referendum lokalnym wprowadzających ustawowy obowiązek tworzenia odrębnych obwodów głosowania w referendach lokalnych. W opinii Państwowej Komisji Wyborczej obowiązek utworzenia odrębnych obwodów głosowania, zatem niezwykle istotna sprawa dla ułatwienia, a w przypadku części osób uprawnionych do głosowania - dla umożliwienia skorzystania z konstytucyjnego prawa do udziału w referendum lokalnym, nie powinien wynikać wyłącznie z interpretacji Konstytucji RP, ustawy - Kodeks wyborczy oraz ustawy o referendum lokalnym, dokonanej przez Państwową Komisję Wyborczą. Jest to kwestia, która w sposób niebudzący wątpliwości powinna zostać uregulowana w drodze ustawowej.