Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie opóźnień w zapewnieniu faktycznego dostępu do leczenia lekami objętymi refundacją z dnia 2013-10-09.
Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie opóźnień w zapewnieniu faktycznego dostępu do leczenia lekami objętymi refundacją.
Zgodnie z ustawą o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, Minister Zdrowia ogłasza, w drodze obwieszczenia, wykazy refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, w stosunku do których wydano ostateczne decyzje administracyjne o objęciu refundacją. Obwieszczenie zawiera m.in. termin wejścia w życie decyzji o objęciu refundacją leku oraz okres jej obowiązywania. W praktyce określone przez Ministra Zdrowia terminy wejścia w życie decyzji nie są dochowywane. Pacjenci zmuszeni są do wielomiesięcznego oczekiwania na faktyczne skorzystanie z refundacji. W przypadku wydatkowania własnych pieniędzy na lek, w stosunku do którego organy władzy publicznej nie przeprowadziły jeszcze niezbędnych procedur zapewniających jego faktyczną dostępność w ramach refundacji, pacjentom odmawia się zwrotu poniesionych kosztów. Obecny stan rzeczy stanowi przykład naruszenia praw pacjentów będących elementem konstytucyjnie chronionych praw i wolności obywatelskich. Rzeczywisty dostęp do terapii powinien być zapewniony w możliwie najkrótszym okresie od chwili objęcia danego leku refundacją. Jednocześnie należy wprowadzić możliwość zwrotu kosztów leczenia poniesionych przez pacjentów nie mogących z przyczyn od siebie niezależnych skorzystać w tym czasie z leku refundowanego. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się z prośbą o rozważenie podjęcia działań legislacyjnych w celu zapewnienia pacjentom należytej ochrony ich praw.
Minister Zdrowia (29.10.2013 r.) wyjaśnił, że w przypadku leków dostępnych w ramach tzw. refundacji aptecznej, dzień obowiązywania obwieszczenia jest zwykle tożsamy z dostępnością danego produktu leczniczego w placówkach detalicznych. Natomiast w przypadku programów lekowych, które stanowią rodzaj gwarantowanego świadczenia szpitalnego udzielanego przez świadczeniodawcę, wymagane jest zawarcie odpowiedniej umowy o udzielanie świadczeń. Uwagi zgłoszone w wystąpieniu Rzecznika zostaną ponownie przeanalizowane w związku z prowadzonymi pracami nad nowelizacją ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Same zmiany w ustawie refundacyjnej nie pozwolą jednak na wypracowanie rozwiązań istotnie wpływających na skrócenie czasu oczekiwania na dostęp do świadczenia, jakim jest program lekowy. Odnosząc się do kwestii wypracowania mechanizmów pozwalających na zwrot pacjentowi kosztów leczenia w okresie, gdy nie mógł on jeszcze skorzystać z leczenia refundowanego, Minister zaznaczył, że leczenie prowadzone z wykorzystaniem substancji leczniczych przewidzianych w programie lekowym prowadzone jest w ramach lecznictwa szpitalnego, a zakwalifikowany pacjent otrzymuje lek jedynie u świadczeniodawcy bez ponoszenia za niego opłaty. W związku z powyższym zwrot kosztów zarówno leku jak i związanych z jego podaniem procedur następuje na rzecz świadczeniodawcy. W programach lekowych kwalifikacja pacjenta oparta jest o pewne kryteria i zakłada, że do leczenia mogą być kwalifikowani pacjenci, którzy przyjmowali lek wcześniej, o ile leczenie było wdrożone zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego oraz nie podlegają kryteriom wyłączenia z programu.