Wystąpienie do Ministra Gospodarki w sprawie braku możliwości usunięcia na wniosek dłużnika wpisu zamieszczonego przez biuro informacji gospodarczej z dnia 2013-11-13.
Wystąpienie do Ministra Gospodarki w sprawie braku możliwości usunięcia na wniosek dłużnika wpisu zamieszczonego przez biuro informacji gospodarczej.
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływa coraz więcej skarg dotyczących braku przepisów pozwalających dłużnikom na usunięcie wpisu zamieszczonego przez biuro informacji gospodarczej. Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych przyznaje uprawnienie do usuwania informacji gospodarczej z rejestru tylko wierzycielom i biurom informacji gospodarczej. Biuro informacji gospodarczej zobligowane jest do usunięcia informacji gospodarczej na wniosek wierzyciela m.in. na podstawie uzasadnionej informacji o nieistnieniu zobowiązania. Przepisy nie precyzują, czy w sytuacji, gdy nie jest możliwe uzyskanie oświadczenia wierzyciela, dłużnik powinien przedstawić wyrok ustalający nieistnienie zobowiązania, co prowadziłoby do bezzasadnego przeniesienia ciężaru dowodu na dłużników niesłusznie wpisanych do rejestru. Procedura usunięcia wpisu na podstawie uzasadnionej informacji o wygaśnięciu zobowiązania dotyczy tylko dłużnika będącego konsumentem, a nie przedsiębiorców, co w sposób nieuprawniony różnicuje traktowanie dłużników w zależności od ich statusu. Wobec braku odpowiednich regulacji zabezpieczających dłużnika w sytuacji, gdy wierzyciel nie dopełnia obowiązku usunięcia danych z rejestru (co bardzo często zdarza się w praktyce), dłużnikowi pozostaje jedynie wystąpienie z powództwem o ochronę dóbr osobistych, co budzi wątpliwości z punktu widzenia ochrony wolności i praw człowieka i obywatela. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki (20.12.2013 r.) poinformował, że Ministerstwo dostrzega potrzebę doprecyzowania niektórych regulacji ustawowych w zakresie podniesionym przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Problemy przedstawione w wystąpieniu zostały już wcześniej szczegółowo opisane przez Ministerstwo Gospodarki w materiale pt. "System informacji o wiarygodności płatniczej w obrocie gospodarczym - Zielona Księga". Są one obecnie przedmiotem pogłębionej dyskusji mającej prowadzić do wypracowania kierunków zmian w zakresie systemu wymiany informacji o wiarygodności płatniczej. Dyskusja toczy się m.in. w ramach spotkań konsultacyjnych organizowanych przez Ministerstwo, w których uczestniczą również przedstawiciele Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Pomimo iż odpowiednie przepisy nie dają dłużnikowi bezpośredniego uprawnienia do usuwania dotyczących go danych z rejestrów biur informacji gospodarczej, nie jest on pozbawiony ustawowych instrumentów wpływania na treść takich informacji. Biura usuwają informacje gospodarcze m.in. na podstawie uzasadnionej informacji o nieistnieniu lub wygaśnięciu zobowiązania, jeżeli dane dotyczą dłużnika będącego konsumentem. Ta regulacja ma chronić podmioty niebędące profesjonalnymi uczestnikami obrotu gospodarczego w sytuacjach, w których wykonali zobowiązanie, a wierzyciel z nieznanych powodów nie usuwa informacji gospodarczej z rejestru. Ustawa o udostępnianiu i wymianie informacji gospodarczych przewiduje mechanizmy, które mają zapobiegać dopisywaniu do rejestrów biur informacji o zobowiązaniach niewymagalnych lub nieprawdziwych. Do najważniejszych z takich mechanizmów należy nałożona na biura odpowiedzialność za ujawnianie tego typu danych. Reasumując, dłużnikowi przysługuje szereg uprawnień będących konkretyzacją prawa wnikającego z art. 51 ust. 4 Konstytucji RP, zgodnie z którym każdy ma prawo do żądania sprostowania oraz usunięcia informacji nieprawdziwych, niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z ustawą.