Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem z dnia 2013-11-13.

Adresat:
MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
Sygnatura:
RPO/749835/13/III/805.5 RZ
Data sprawy:
2013-11-13
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się Rzecznik Praw Dziecka z wnioskiem o rozważenie możliwości skierowania do Trybunału Konstytucyjnego wniosku w sprawie zgodności z Konstytucją RP przepisu art. 188 Kodeksu pracy, dotyczącego zwolnienia od pracy na 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, które przysługuje w ciągu roku kalendarzowego pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat. W ocenie Rzecznika Praw Dziecka przepis ten jest niezgodny z konstytucyjną zasadą równości wobec prawa, ponieważ nie różnicuje wymiaru udzielanego pracownikowi zwolnienia od pracy z tytułu opieki w zależności od liczby wychowywanych dzieci w wieku do 14 lat, gorzej traktując pracownika wychowującego więcej niż jedno dziecko. Zwolnienie od pracy na 2 dni w skali roku często okazuje się niewystarczające dla opiekunów wychowujących więcej niż jedno dziecko. Realizacja uprawnienia, o którym mowa w art. 188 k.p. stanowi obciążenie finansowe dla pracodawcy. Biorąc jednak pod uwagę charakter i funkcje tego uprawnienia pracowniczego z jednej strony, a z drugiej - ciążący na władzy publicznej obowiązek udzielania szczególnej pomocy rodzinom wielodzietnym, w ocenie Rzecznika brak możliwości zwiększenia wymiaru zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem dla opiekunów wychowujących więcej niż jedno dziecko może nasuwać wątpliwości konstytucyjne. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2013-12-20
Opis odpowiedzi:

Minister Pracy i Polityki Społecznej (20.12.2013 r.) poinformował, że ewentualne zmiany w przepisach dotyczących uprawnień pracowniczych związanych z pełnieniem funkcji rodzicielskich powinny być poprzedzone analizą wszystkich regulacji w tym zakresie. Zgodnie z przepisem art. 37 ustawy z dnia 28 maja 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, Minister Pracy i Polityki Społecznej został zobowiązany do przedstawienia Sejmowi RP informacji o realizacji przedmiotowej ustawy po upływie 18 miesięcy od dnia jej wejścia w życie. Dni opieki nad dzieckiem (dziećmi) w wieku do 14 lat stanowią jedynie uzupełnienie szerokiego katalogu uprawnień pracowniczych związanych z pełnieniem funkcji rodzicielskich. Zakres uprawnień pracowniczych związanych z pełnieniem funkcji rodzicielskich został ostatnio znacznie poszerzony poprzez przyznanie pracownikom prawa do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni, niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie (jednocześnie przyjętych na wychowanie). Ułatwieniu godzenia obowiązków zawodowych z pełnieniem funkcji rodzicielskich powinny także sprzyjać rozwiązania prawne dotyczące czasu pracy (stosowanie ruchomego czasu pracy).