Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Gospodarki w sprawie zróżnicowanej sytuacji prawnej wierzycieli na gruncie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.

Rzecznik, nawiązując do otrzymanych wyjaśnień w odpowiedzi na wcześniejsze wystąpienie, stwierdza, że nie znalazł w nich odniesienia do argumentów o randze konstytucyjnej, które uzasadniałyby zróżnicowanie sytuacji wierzycieli na gruncie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. W szczególności nie określono, co w przedmiotowej sprawie stanowi cechę istotną relewantną, ze względu na którą ustawodawca dopuścił odmienne traktowanie uczestników rynku wymiany informacji gospodarczej. Nie wyjaśniono też, w jakiej proporcji pozostaje waga interesu pozostałych wierzycieli do wagi interesów osób fizycznych, które zostają naruszone. Pominięty został też związek z zasadą sprawiedliwości społecznej, będącej wartością konstytucyjną. Zdaniem Rzecznika obecne brzmienie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych powoduje zachwianie konstytucyjnej zasady równości wobec prawa w odniesieniu do osób fizycznych – słabszych uczestników rynku, wykazujących się zwykle niższą świadomością prawną i jednocześnie pogłębia istniejące dysproporcje w stosunkach z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o szczegółowe przedstawienie przyczyn odmiennego w ustawie o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych potraktowania wierzycieli będących osobami fizycznymi.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Gospodarki (28.02.2014 r.) przedstawił argumenty, które przy procedowaniu ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych uzasadniały zróżnicowanie sytuacji wierzycieli. Zgodnie z przepisami ustawy podmiotem uprawnionym do przekazywania informacji gospodarczych do biur informacji gospodarczej jest wierzyciel, czyli w rozumieniu ustawy osoba fizyczna, której wierzytelność została stwierdzona tytułem wykonawczym, osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą lub stosunkiem prawnym przysługuje wierzytelność oraz podmioty uprawnione zgodnie z przepisami dotyczącymi alimentów i wspierania rodziny.
Przepis ustawy uprawniający podmioty posiadające tytuł wykonawczy (zarówno osoby fizyczne jak i prawne) do przekazywania danych do biur miał na celu uzupełnienie bazy informacji gospodarczych o kolejne wiarygodne źródło informacji oraz potwierdzenie szczególnego statusu wierzytelności opatrzonych tytułem wykonawczym przez dodatkową możliwość przekazania takiej informacji do biura informacji gospodarczej na uproszczonych zasadach. Sytuacja osób fizycznych posiadających wierzytelność i osób fizycznych posiadających tytuł wykonawczy wobec wierzytelności jest odmienna, co uzasadnia możliwość zróżnicowania ich uprawnień. Ustawodawca przyjął powyższe kryteria różnicujące wierzycieli jako istotne i dlatego też dopuścił zróżnicowanie ich uprawnień w zakresie możliwości przekazywania informacji gospodarczych do biur. Osoby fizyczne (wierzyciele) nieposiadające tytułu wykonawczego wobec wierzytelności, pomimo braku możliwości przekazywania informacji gospodarczych do biur, nie są pozbawione możliwości dochodzenia swoich roszczeń. Niezależnie od kodeksowych regulacji zabezpieczających prawa wierzycieli w systemie prawnym występuje szereg regulacji szczegółowych chroniących interesy osób fizycznych – konsumentów występujących w obrocie gospodarczym, np. szczególne zabezpieczenia interesów turystów wobec organizatorów imprez turystycznych, ochrona interesów konsumentów korzystających z usług telekomunikacyjnych czy bankowych. Natomiast analizowana ustawa realizuje inne cele, dotyczące przede wszystkim wsparcia profesjonalnych podmiotów działających w obrocie gospodarczym, co dodatkowo uzasadnia możliwość odmiennego uregulowania ich sytuacji. Ministerstwo Gospodarki przygotowuje projekt założeń zmiany ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Jedną z rozważanych zmian jest kwestia podstaw przekazywania informacji gospodarczych do biur oraz podmiotów uprawnionych do przekazywania takich informacji.