Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie przepisów nakładających obowiązek składania oświadczeń majątkowych z dnia 2014-03-18.
Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie przepisów nakładających obowiązek składania oświadczeń majątkowych.
Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi o stwierdzenie niezgodności z art. 2 w związku z art. 42 ust. 1 Konstytucji RP przepisu art. 2 pkt 2 ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.
Celem składania oświadczeń majątkowych jest ograniczanie nadużyć, których mogą dopuszczać się osoby pełniące funkcje publiczne. Rzecznik zdaje sobie sprawę z konieczności nakładania tego typu ograniczeń. Przepisy, które wprowadzają ograniczenia wolności i praw jednostek muszą jednak spełniać określone wymogi konstytucyjne.
Wynikająca z art. 2 Konstytucji zasada ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa opiera się na pewności prawa, a więc takim zespole cech przysługujących prawu, które zapewniają jednostce bezpieczeństwo prawne, mające umożliwić decydowanie o swoim postępowaniu w oparciu o pełną znajomość przesłanek działania organów państwowych oraz konsekwencji prawnych, jakie jej działania mogą pociągnąć za sobą. Zasada zaufania obywatela do państwa jest związana z zasadą poprawnej legislacji wynikającą z art. 2 Konstytucji. Z zasady poprawnej legislacji Trybunał Konstytucyjny wyinterpretował zasadę określoności prawa, zgodnie z którą każdy przepis prawa, a zwłaszcza dotyczący wolności i praw jednostki lub przewidujący możliwość stosowania wobec niej sankcji, powinien być sformułowany w sposób poprawny, jasny i precyzyjny.
Zaskarżony przepis w zakresie, w jakim stanowi, że ustawa ma zastosowanie do osób zajmujących stanowiska „równorzędne pod względem płacowym”, nie spełnia wymogu jasności przepisu z uwagi na niemożność jednoznacznego określenia kręgu tych osób. W przypadku zaskarżonego przepisu interpretacja została przez ustawodawcę pozostawiona stosującym prawo organom władzy publicznej – każdy organ samodzielnie ustala, do których pracowników będą miały zastosowanie ograniczenia wynikające z ustawy antykorupcyjnej. Zaskarżona norma jest niezgodna z Konstytucją z uwagi na nieprecyzyjne określenie zakresu podmiotowego zobowiązanych do wykonywania konkretnych obowiązków osób i nałożenia na te osoby sankcji o charakterze represyjnym.