Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie braku możliwości zrealizowania przez emerytowanych funkcjonariuszy Straży Granicznej prawa do lokalu mieszkalnego z dnia 2014-04-25.
Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie braku możliwości zrealizowania przez emerytowanych funkcjonariuszy Straży Granicznej prawa do lokalu mieszkalnego.
Sprawy badane w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich ujawniły problem braku możliwości zrealizowania przez emerytowanych funkcjonariuszy Straży Granicznej prawa do lokalu mieszkalnego, z uwagi na niewystarczającą ilość lokali pozostających w dyspozycji Straży Granicznej. Wolne lokale mieszkalne znajdują się w pobliżu placówek Straży Granicznej usytuowanych w małych miejscowościach wzdłuż wschodniej granicy, jednak funkcjonariusze i emeryci odmawiają ich przyjęcia, ponieważ często oznaczałoby to przeniesienie się o kilkaset kilometrów od dotychczasowego miejsca zamieszkania. Sytuacja, gdy obowiązujące przepisy przyznają obywatelowi określone uprawnienia, które następnie nie są realizowane, narusza konstytucyjną zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego prawa. Z jednej strony bowiem przepisy kreują uprawnienia funkcjonariuszy Straży Granicznej do skorzystania z pomocy w zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych, z drugiej zaś strony brak jest regulacji prawnych, które umożliwiłyby tej grupie obywateli realne dochodzenie zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. W przypadku funkcjonariuszy Straży Granicznej w służbie czynnej uprawnienie to może być realizowane przez wypłatę równoważnika za brak lokalu, natomiast dla emerytów, obok ubiegania się o przydział mieszkania, przepisy przewidują tylko jednorazową pomoc finansową na uzyskanie lokalu. Kwota, jaką można otrzymać w ramach tej formy pomocy nie wystarcza jednak na samodzielne zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych emeryta. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o zajęcie stanowiska wobec przedstawionego problemu i poinformowanie o przewidywanych działaniach zmierzających do jego rozwiązania.
w miejscowości tej zlokalizowane jest centrum aktywności życiowej danej osoby i jej najbliższej rodziny. Co do zasady zatem, lokale mieszkalne powinny być przydzielane emerytowanym funkcjonariuszom w miejscowości, w której pełnili służbę lub miejscowości pobliskiej, a wyjątkowo – jeżeli emerytowany funkcjonariusz wyrazi zgodę lub wystąpi z wnioskiem – lokal mieszkalny może być przydzielony również poza tymi miejscowościami.
Realizacja prawa do lokalu mieszkalnego wobec wszystkich uprawnionych funkcjonariuszy odbywa się w oparciu o istniejący zasób mieszkaniowy Straży Granicznej bądź Zarządu Zasobów Mieszkaniowych MSW i polega na przydziale lokali zwalnianych przez dotychczasowych najemców. W zdecydowanej większości na rzecz funkcjonariuszy nieposiadających lokali mieszkalnych w miejscu pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej realizowane są świadczenia finansowe, tj. wypłata równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego i pomoc finansowa na uzyskanie lokalu lub domu we własnym zakresie, a w przypadku emerytów – pomoc finansowa. Potrzeby mieszkaniowe byłych i obecnych funkcjonariuszy SG pozostają przedmiotem uwagi Komendanta Głównego Straży Granicznej, który wielokrotnie zwracał się z prośbami do instytucji samorządowych o przekazanie do dyspozycji wolnych lokali mieszkalnych oraz o umożliwienie wykupu zajmowanych przez emerytów i funkcjonariuszy lokali mieszkalnych na korzystnych warunkach.