Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie dostosowania jednostek penitencjarnych i placówek dla nieletnich do potrzeb osób z niepełnosprawnością z dnia 2014-05-14.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie dostosowania jednostek penitencjarnych i placówek dla nieletnich do potrzeb osób z niepełnosprawnością.
Problem opisany w wystąpieniu został dostrzeżony podczas wizytacji jednostek penitencjarnych dokonywanych przez Rzecznika Praw Obywatelskich pełniącego funkcję Krajowego Mechanizmu Prewencji. Diagnozowany przez przedstawicieli KMP problem skupia się głównie na braku w jednostkach penitencjarnych przynajmniej jednej celi dla osób poruszających się na wózku inwalidzkim lub słabo poruszających się. Trzeba jednak mieć na względzie, iż samo istnienie celi odpowiednio dostosowanej do wspomnianej kategorii więźniów nie spełnia warunku zagwarantowania możliwości odbywania kary pozbawienia wolności przez takie osoby. Niezbędne jest również dostosowanie najbliższej infrastruktury takich cel w sposób umożliwiający korzystanie przez więźniów z niepełnosprawnością ruchową z takich praw jak: prawo do widzenia, prawo do spaceru, prawo do praktyk religijnych czy prawo do zajęć kulturalno-oświatowych. Podczas wizytacji prewencyjnych przedstawiciele KMP zauważyli także, iż zakłady poprawcze i schroniska dla nieletnich nie są dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Sytuacja, w której w placówkach niedostosowanych dla osób niepełnosprawnych przebywają takie osoby, może naruszać Europejską Konwencję Praw Człowieka i Konwencję o Prawach Osób Niepełnosprawnych. W ocenie Rzecznika do czasu zmiany przepisów należy podjąć działania umożliwiające osobom niepełnosprawnym przebywanie w odpowiednich warunkach. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o wyrażenie stanowiska w sprawie.
w miarę istniejących możliwości, kieruje się zasadą, aby skazani niepełnosprawni fizycznie byli umieszczani w celach do tego przystosowanych na parterze, z samodzielnym dostępem do świetlic, spacerników, łaźni oraz ambulatoriów więziennych. Służba Więzienna dysponuje 156 jednostkami penitencjarnymi. W 58 jednostkach funkcjonują wyodrębnione cele dla osób niepełnosprawnych fizycznie, w tym dla poruszających się na wózkach inwalidzkich. Potrzeby osób niepełnosprawnych fizycznie uwzględniane są przy realizacji aktualnych zadań inwestycyjnych (budowa nowych obiektów, remonty). Stały nadzór nad przestrzeganiem praw osób osadzonych, w tym osób niepełnosprawnych fizycznie, sprawuje sędzia penitencjarny. Ministerstwo Sprawiedliwości okresowo monitoruje warunki, w jakich osoby niepełnosprawne odbywają karę pozbawienia wolności oraz liczbę tych osób. Obowiązujące przepisy ustawy – Prawo budowlane w odniesieniu do obiektów już istniejących nie zawierają obowiązku dostosowania ich do potrzeb osób niepełnosprawnych fizycznie. Regulacje ustawy oraz wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze odnoszą się do sytuacji, gdy inwestor zamierza wykonać roboty budowlane wpływające na zmianę warunków technicznych obiektu, tj. rozpocząć budowę nowego obiektu budowlanego, jego rozbudowy, odbudowy, nadbudowy lub przebudowy istniejącego obiektu budowlanego. Tylko takich sytuacji dotyczą wyłączenia obowiązku uwzględnienia potrzeb osób niepełnosprawnych przy budowie zakładów karnych i aresztów śledczych. Minister Infrastruktury, po konsultacji z Ministrem Sprawiedliwości, zobowiązał się przekazać Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego pogłębioną analizę rozwiązań w zakresie ochrony praw osób niepełnosprawnych w celu ich uwzględnienia w opracowywanym obecnie Kodeksie Urbanistyczno-Budowlanym. Przepisy prawa budowlanego odnoszą się również do dostosowania infrastruktury zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Prace adaptacyjne są prowadzone obecnie przy rozbudowie jednego z zakładów poprawczych oraz zostały wykonane w jednym ze schronisk dla nieletnich.